Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

Ευριπίδης, Ιφιγένεια η εν Αυλίδι, στιχ. 22-27 (Αγαμέμνων)

Και το να αγαπάς τα αξιώματα είναι γλυκό, αν όμως πέσουν βαριά σου φέρνουν μεγάλη στενοχώρια. Πότε οι θεοί που δε σεβάστηκες φέρνουν τα πάνω κάτω στη ζωή, πότε αφανίζουν τη ζωή ανθρώπων με αχάριστες γνώμες
καί τό πρότιμον γλυκύ μέν, λυπεῖ δέ προσιστάμενον. τοτέ μέν, τά θεῶν, οὐκ ὀρθωθέντ᾿ ἀνέτρεψε βίον, τοτέ δ᾿ ἀνθρώπων γνῶμαι πολλαί καί δυσάρεστοι διέκναισαν

Αριστοφάνης, Εκκλησιάζουσες, στιχ. 174-179 (Πραξαγόρα)

Στενοχωριέμαι, όμως, και δυσανασχετώ πολύ με την κατάσταση που βρίσκεται η πόλη μας. Βλέπω δηλαδή αυτή πάντα να εκλέγει φαύλους ανθρώπους για να τη διοικούν. Κι αν κάποιος μια μέρα φαίνεται έντιμος, για δέκα μέρες γίνεται άθλιος· Αναθέτεις την εξουσία σε άλλον; Θα κάνει ακόμα πιο πολλά κακά.
ἄχθομαι δέ καί φέρω τά τῆς πόλεως ἅπαντα βαρέως πράγματα. Ὁρῶ γάρ αὐτήν προστάταισι χρωμένην ἀεί πονηροῖς. Κἄν τις ἡμέραν μίαν χρηστός γένηται, δέκα πονηρός γίγνεται. Ἐπέτρεψας ἑτέρῳ· πλεῖον ἔτι δράσει κακά.

Αριστοφάνης, Ιππείς, στιχ. 214-219 (Δημοσθένης)

Να ταράζεις και ν᾿ ανακατώνεις μαζί όλες τις υποθέσεις της πόλης και πάντοτε το λαό να παίρνεις με το μέρος σου γλυκαίνοντάς τον με λόγια γλυκά μαγειρεμένα. Κι έχεις κι άλλα δημαγωγικά προσόντα· ανίερη φωνή, ταπεινή καταγωγή, χυδαιότητα· με λίγα λόγια έχεις όλα όσα πρέπει να έχει κάποιος για να πολιτεύεται και να εξουσιάζει
τάραττε καί χόρδευ' ὁμοῦ τά πράγματα ἅπαντα, καί τόν δῆμον ἀεί προσποιοῦ ὑπογλυκαίνων ῥηματίοις μαγειρικοῖς. Τά δ' ἄλλα σοι πρόσεστι δημαγωγικά, φωνή μιαρά, γέγονας κακῶς, ἀγοραῖος εἶ· ἔχεις ἅπαντα πρός πολιτείαν ἅ δεῖ

Αριστοφάνης, Ιππείς, στιχ. 191-193 (Δημοσθένης)

Γιατί η ενασχόληση με την πολιτική δε χρειάζεται άνθρωπο μορφωμένο ούτε με έντιμο χαρακτήρα, αλλά αγράμματο και σιχαμένο
ἡ δημαγωγία γάρ οὐ πρός μουσικοῦ ἔτ᾿, ἐστίν ἀνδρός οὐδέ χρηστοῦ τούς τρόπους, ἀλλ᾿ εἰς ἀμαθῆ καί βδελυρόν

Αριστοφάνης, Βάτραχοι, στιχ. 533-540 (χορός)

Κι όσο για μένα, μακάρι να γεράσω χωρίς μεγαλεία. Γιατί πάντα το μέτρο νικά και μόνο το όνομά του να πεις, κι αν μάλιστα το κάνεις εξουσιαστή της ζωής σου, μόνο ωφέλειες θα βρεις· ποτέ στους ανθρώπους πράξεις πάνω από το μέτρο δε φέρνουν καλό· περισσότερες συμφορές φέρνουν σ' ένα σπίτι, αν το χτυπήσει η οργή του θεού
ἐμοί γοῦν ἐν μή μεγάλοις ὀχυρῶς γ᾿ εἴη καταγηράσκειν. τῶν γάρ μετρίων πρῶτα μέν εἰπεῖν τοὔνομα νικᾷ, χρῆσθαι τε μακρῷ λῷστα βροτοῖσιν· τά δ᾿ ὑπερβάλλοντ᾿ οὐδένα καιρόν δύναται θνητοῖς· μείζους δ᾿ ἄτας, ὅταν ὀργισθῇ δαίμων οἴκοις, ἀπέδωκεν

Τρίτη 16 Ιουνίου 2015

Ευριπίδης, Ικέτιδες, στιχ. 442-449 (Θησέας)

Αλλά όμως, όπου ο λαός είναι κυρίαρχος (δημοκρατία), βλέπει με χαρά να μεστώνουν παλικάρια· ο μονάρχης/ο τύραννος όμως αυτό το θεωρεί εχθρικό και τους γενναίους και όσους θεωρεί μυαλωμένους τους σκοτώνει, επειδή φοβάται μήπως χάσει την τυραννία του. Πώς όμως είναι δυνατό μια πόλη να γίνει ισχυρή, όταν της κόβουν, σαν μέσα σ’ ένα ανοιξιάτικο λιβάδι, την ανδρεία και τα νιάτα της;
καὶ μὴν ὅπου γε δῆμος αὐθέντης χθονός, ὑποῦσιν ἀστοῖς ἥδεται νεανίαις• ἀνὴρ δὲ βασιλεὺς ἐχθρὸν ἡγεῖται τόδε, καὶ τοὺς ἀρίστους οὕς τ' ἂν ἡγῆται φρονεῖν κτείνει, δεδοικὼς τῆς τυραννίδος πέρι. πῶς οὖν ἔτ' ἂν γένοιτ' ἂν ἰσχυρὰ πόλις, ὅταν τις ὡς λειμῶνος ἠρινοῦ στάχυν τόλμας ἀφαιρῇ κἀπολωτίζῃ νέους;

Ευριπίδης, Ικέτιδες, στιχ. 429-438 (Θησέας)

Δεν υπάρχει χειρότερο κακό για ένα κράτος από έναν μονάρχη, αφού πρώτα απ’ όλα δεν υπάρχουν νόμοι κοινοί για όλους, ένας μόνο εξουσιάζει και έχει νόμο τη θέλησή του· και σ’ αυτό υο κράτος δεν υπάρχει ισότητα καμιά. Όταν, όμως, οι νόμοι είναι γραμμένοι, και ο αδύναμος και ο πλούσιος στέκουν ως ίσοι, έχουν τη δυνατότητα και οι πιο αδύναμοι να απαντήσουν με παρρησία στο λόγο του πλούσιου, όταν αυτός τους κακολογεί, ενώ, αν έχει δίκιο νικά και ο πιο μικρός το σπουδαίο. Τα λόγια αυτά ξεκάθαρα δείχνουν την ελευθερία
οὐδὲν τυράννου δυσμενέστερον πόλει, ὅπου τὸ μὲν πρώτιστον οὐκ εἰσὶν νόμοι κοινοί, κρατεῖ δ' εἷς τὸν νόμον κεκτημένος αὐτὸς παρ' αὑτῷ• καὶ τόδ' οὐκέτ' ἔστ' ἴσον. γεγραμμένων δὲ τῶν νόμων ὅ τ' ἀσθενὴς ὁ πλούσιός τε τὴν δίκην ἴσην ἔχει, ἔστιν δ' ἐνισπεῖν τοῖσιν ἀσθενεστέροις τὸν εὐτυχοῦντα ταὔθ', ὅταν κλύῃ κακῶς, νικᾷ δ' ὁ μείων τὸν μέγαν δίκαι' ἔχων. τοὐλεύθερον δ' ἐκεῖνο

Ευριπίδης, Ικέτιδες, στιχ. 481-485 (κήρυκας)

Γιατί, όταν έρθει η ώρα να ψηφίσει ο λαός για πόλεμο, κανείς δε σκέφτεται το δικό του χαμό, αλλά θεωρεί πως το κακό τους άλλους θα χτυπήσει· αν, όμως, την ώρα που ψήφιζαν αντίκριζαν το θάνατο, ποτέ δε θα χανόταν η Ελλάδα που μια μανία τη σπρώχνει σε πολέμους
ὅταν γὰρ ἔλθῃ πόλεμος ἐς ψῆφον λεώ, οὐδεὶς ἔθ' αὑτοῦ θάνατον ἐκλογίζεται, τὸ δυστυχὲς δὲ τοῦτ' ἐς ἄλλον ἐκτρέπει• εἰ δ' ἦν παρ' ὄμμα θάνατος ἐν ψήφου φορᾷ, οὐκ ἄν ποθ' ῾Ελλὰς δοριμανὴς ἀπώλλυτο

Ευριπίδης, Ικέτιδες, στιχ. 911-917 (Άδραστος)

Η καλή ανατροφή σε κάνει να έχεις το αίσθημα της ντροπής· ντρέπεται αυτός που μεγάλωσε μέσα στην αρετή να γίνει δειλός όταν μεγαλώσει. Η γενναιότητα διδάσκεται, αφού ακόμα και το βρέφος συνηθίζει να λέει και ν’ ακούει πράγματα που δε γνωρίζει. Όσα μάλιστα μαθαίνει ο καθένας, τον ακολουθούν μέχρι τα γηρατειά του. Γι’ αυτό και να μορφώνετε καλά τα παιδιά σας.
τὸ γὰρ τραφῆναι μὴ κακῶς αἰδῶ φέρει• αἰσχύνεται δὲ τἀγάθ' ἀσκήσας ἀνὴρ κακὸς γενέσθαι πᾶς τις. ἡ δ' εὐανδρία διδακτός, εἴπερ καὶ βρέφος διδάσκεται λέγειν ἀκούειν θ' ὧν μάθησιν οὐκ ἔχει. ἃ δ' ἂν μάθῃ τις, ταῦτα σῴζεσθαι φιλεῖ πρὸς γῆρας. οὕτω παῖδας εὖ παιδεύετε.

Θουκυδίδης, Ιστορία Γ΄, παρ.42 (Κλέων προς Αθηναίους)

Δύο πράγματα είναι τα πιο ενάντια στη σύνεση, η βιασύνη και η οργή, από τα οποία το μεν πρώτο συνοδεύει την αφροσύνη το δε δεύτερο την απαιδευσία και τη στενοκεφαλιά. Όποιος αντιμάχεται τους λόγους και θεωρεί πως δε γίνονται οι δάσκαλοι των πράξεων, αυτός ή ανόητος είναι ή συμφεροντολόγος
δύο τὰ ἐναντιώτατα εὐβουλίᾳ εἶναι, τάχος τε καὶ ὀργήν, ὧν τὸ μὲν μετὰ ἀνοίας φιλεῖ γίγνεσθαι, τὸ δὲ μετὰ ἀπαιδευσίας καὶ βραχύτητος γνώμης. τούς τε λόγους ὅστις διαμάχεται μὴ διδασκάλους τῶν πραγμάτων γίγνεσθαι, ἢ ἀξύνετός ἐστιν ἢ ἰδίᾳ τι αὐτῷ διαφέρει

Ευριπίδης, Ικέτιδες, στιχ. 726-730 (Αργείος Αγγελιαφόρος)

Τέτοιον στρατηγό-ηγέτη πρέπει πάντα να εκλέγουμε, γενναίο στις δυστυχίες και να μισεί τον επηρμένο λαό που, όταν του έρχονται καλά τα πράγματα από την τύχη, θέλει ν’ ανέβει στο ψηλότερο σκαλί κι έτσι χάνει την ευτυχία του αμέσως, ενώ μπορούσε να την κρατήσει
τοιόνδε τὸν στρατηγὸν αἱρεῖσθαι χρεών, ὃς ἔν τε τοῖς δεινοῖσίν ἐστιν ἄλκιμος μισεῖ θ' ὑβριστὴν λαόν, ὃς πράσσων καλῶς ἐς ἄκρα βῆναι κλιμάκων ἐνήλατα ζητῶν ἀπώλεσ' ὄλβον ᾧ χρῆσθαι παρῆν.

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 1018 (παιδαγωγός)

Ο άνθρωπος πρέπει να υπομένει τις συμφορές
κούφως φέρειν χρὴ θνητὸν ὄντα συμφοράς.

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 319-320 (Κρέοντας)

Γιατί από γυναίκα οξύθυμη, όπως και από άντρα, φυλάγεσαι ευκολότερα παρά από ένα σοφό που ξέρει να σωπαίνει
γυνὴ γὰρ ὀξύθυμος, ὡς δ' αὔτως ἀνήρ, ῥᾴων φυλάσσειν ἢ σιωπηλὸς σοφός.

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 569-575 (Ιάσονας)

Αλλά το μυαλό σας, γυναίκες, μέχρι εκεί φτάνει, ώστε, αν στο κρεβάτι σας τον άντρα κρατάτε, νομίζετε πως έχετε τα πάντα· αν πάλι σας τύχει καμιά αναποδιά σ’ αυτό, τότε μισείτε κάθε τι καλό και ωφέλιμο. Αλήθεια με κάποιον άλλον τρόπο θα έπρεπε να κάνουν τα παιδιά οι άνθρωποι και να μην υπάρχει το θηλυκό γένος· έτσι, δε θα μπορούσε καμία συμφορά να πέσει στους ανθρώπους
ἀλλ' ἐς τοσοῦτον ἥκεθ' ὥστ' ὀρθουμένης εὐνῆς γυναῖκες πάντ' ἔχειν νομίζετε, ἢν δ' αὖ γένηται ξυμφορά τις ἐς λέχος, τὰ λῷστα καὶ κάλλιστα πολεμιώτατα τίθεσθε. χρῆν γὰρ ἄλλοθέν ποθεν βροτοὺς παῖδας τεκνοῦσθαι, θῆλυ δ' οὐκ εἶναι γένος• χοὕτως ἂν οὐκ ἦν οὐδὲν ἀνθρώποις κακόν.

Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 34-35 (τροφός)

Η δύστυχη κατάλαβε από τις συμφορές της ποσό μεγάλο καλό είναι να μην εγκαταλείπεις ποτέ την πατρίδα σου
ἔγνωκε δ' ἡ τάλαινα συμφορᾶς ὕπο οἷον πατρῴας μὴ ἀπολείπεσθαι χθονός

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 1228-1230 (αγγελιαφόρος)

Κανείς από τους ανθρώπους δε μπορεί να φτάσει την ευτυχία· ακόμη κι αν χυθούν πλημμύρα τα πλούτη, κάποιον τον θεωρείς πιο τυχερό από κάποιον άλλον, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να πεις κανέναν ευτυχισμένο
θνητῶν γὰρ οὐδείς ἐστιν εὐδαίμων ἀνήρ• ὄλβου δ' ἐπιρρυέντος εὐτυχέστερος ἄλλου γένοιτ' ἂν ἄλλος, εὐδαίμων δ' ἂν οὔ.

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 85-87 (παιδαγωγός)

Και ποιος από τους ανθρώπους δε φέρεται όμοια; Τώρα τάχα κατάλαβες πως ο καθένας αγαπάει μόνο τον εαυτό του και όχι τους άλλους, άλλος δίκαια και άλλος για το συμφέρον του;
τίς δ' οὐχὶ θνητῶν; ἄρτι γιγνώσκεις τόδε, ὡς πᾶς τις αὑτὸν τοῦ πέλας μᾶλλον φιλεῖ, οἳ μὲν δικαίως, οἳ δὲ καὶ κέρδους χάριν

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 627-631 (χορός)

Έρωτα, όταν πέσεις με υπερβολική ορμή, δε φέρνεις στους ανθρώπους ούτε καλή φήμη ούτε αρετή· αν, όμως, έρθει ήρεμη η θεά του έρωτα, δεν υπάρχει γλυκύτερη θεά απ’αυτήν
ἔρωτες ὑπὲρ μὲν ἄγαν ἐλθόντες οὐκ εὐδοξίαν οὐδ' ἀρετὰν παρέδωκαν
ἀνδράσιν• εἰ δ' ἅλις ἔλθοι Κύπρις, οὐκ ἄλλα θεὸς εὔχαρις οὕτως.

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 119-122 (τροφός)

Φοβερή η οργή των τυράννων, κι όπως έχουν μάθει ελάχιστα να υπακούνε και περισσότερο να εξουσιάζουν, πολύ δύσκολα μεταβάλλουν την οργή τους. Γι’ αυτό και το καλύτερο είναι να συνηθίζεις να ζεις σαν ίσος με τους άλλους.
δεινὰ τυράννων λήματα καί πως ὀλίγ' ἀρχόμενοι, πολλὰ κρατοῦντες χαλεπῶς ὀργὰς μεταβάλλουσιν. τὸ γὰρ εἰθίσθαι ζῆν ἐπ' ἴσοισιν κρεῖσσον

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ.219-221 (Μήδεια)

Η δίκαιη κρίση δεν υπάρχει στα μάτια των ανθρώπων, οι οποίοι, πριν καν μάθουν καλά το χαρακτήρα κάποιου τον μισούν και μόνο βλέποντάς τον, κι ας μην τους έχει κάνει κανένα κακό
δίκη γὰρ οὐκ ἔνεστ' ἐν ὀφθαλμοῖς βροτῶν, ὅστις πρὶν ἀνδρὸς σπλάγχνον ἐκμαθεῖν σαφῶς στυγεῖ δεδορκώς, οὐδὲν ἠδικημένος. . . .

Ευριπίδης, Μήδεια, στιχ. 123-130 (τροφός)

Για μένα, τουλάχιστον, μακάρι να γεράσω χωρίς μεγαλεία. Γιατί, πάντα νικά το μέτρο, φτάνει μόνο να πεις το όνομά του, και μόνο οφέλη θα έχεις, αν το κάνεις κυβερνήτη στα έργα σου. Αυτά που ξεπερνούν το μέτρο ποτέ δεν φέρνουν καλό στους ανθρώπους. Μεγαλύτερες συμφορές πέφτουν σ' ένα σπίτι, αν πέσει πάνω του ο θεϊκός θυμός.
ἐμοὶ γοῦν ἐν μὴ μεγάλοις ὀχυρῶς γ' εἴη καταγηράσκειν. τῶν γὰρ μετρίων πρῶτα μὲν εἰπεῖν τοὔνομα νικᾷ, χρῆσθαί τε μακρῷ λῷστα βροτοῖσιν• τὰ δ' ὑπερβάλλοντ' οὐδένα καιρὸν δύναται θνητοῖς• μείζους δ' ἄτας, ὅταν ὀργισθῇ δαίμων οἴκοις, ἀπέδωκεν.

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2015

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1418-1420 (χορός)

Αλήθεια, πολλά μπορούν να μάθουν οι άνθρωποι όταν δουν· προτού, όμως, να δει, κανείς δε μπορεί να μαντέψει ποια τύχη τον περιμένει
῏Η πολλὰ βροτοῖς ἔστιν ἰδοῦσιν γνῶναι• πρὶν ἰδεῖν δ' οὐδεὶς μάντις τῶν μελλόντων ὅ τι πράξει.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1344-1345 (Οδυσσέας)

Δεν είναι δίκαιο ο ευγενής άντρας να κάνει κακό σ’ έναν νεκρό, ακόμα κι αν τον μισεί πολύ
῎Ανδρα δ' οὐ δίκαιον, εἰ θάνοι, βλάπτειν τὸν ἐσθλόν, οὐδ' ἐὰν μισῶν κυρῇς.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1322-1323 (Οδυσσέας)

Γιατί εγώ συγχωρώ τον άντρα που όταν ακούει να τον βρίζουν απαντά κι αυτός με όμοιες βρισιές
ἐγὼ γὰρ ἀνδρὶ συγγνώμην ἔχω κλύοντι φλαῦρα συμβαλεῖν ἔπη κακά.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1250-1254 (Αγαμέμνων)

Γιατί όσοι έχουνε κορμί μεγάλο και φαρδιές πλάτες, δε δίνουν σιγουριά περισσότερη, αλλά οι συνετοί και φρόνιμου νικούν παντού. Κι ένα μικρό μαστίγιο κάνει το μεγάλο ταύρο να προχωρά σωστά στο δρόμο.
οὐ γὰρ οἱ πλατεῖς οὐδ' εὐρύνωτοι φῶτες ἀσφαλέστατοι, ἀλλ' οἱ φρονοῦντες εὖ κρατοῦσι πανταχοῦ. Μέγας δὲ πλευρὰ βοῦς ὑπὸ σμικρᾶς ὅμως μάστιγος ὀρθὸς εἰς ὁδὸν πορεύεται.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1192-1197 (χορός)

Μακάρι να ‘χε χαθεί από τα πριν μες στον αιθέρα ή μες στον παντοδέκτη Άδη αυτός που δίδαξε στους Έλληνες τα μισητά όπλα του πολέμου. Ω πόνοι, πατεράδες πόνων. Γιατί εκείνος ρήμαξε όλους τους ανθρώπους.
῎Οφελε πρότερον αἰθέρα δῦναι μέγαν ἢ τὸν πολύκοινον ῞Αιδαν κεῖνος ἁνὴρ, ὃς στυγερῶν ἔδειξεν ὅπλων ῞Ελλασιν κοινὸν ῎Αρη. ῍Ω πόνοι πρόγονοι πόνων• κεῖνος γὰρ ἔπερσεν ἀνθρώπους.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1161-1162 (Τεύκρος)

Και για μένα είναι πολύ μεγάλη ντροπή ν’ ακούω τις ανοησίες ενός ανόητου
κἀμοὶ γὰρ αἴσχιστον κλύειν ἀνδρὸς ματαίου φλαῦρ' ἔπη μυθουμένου.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1142-1149 (Μενέλαος)

Κάποτε είδα κάποιον που με γλώσσα γεμάτη θράσος είχε βάλει ναύτες με δύσκολο καιρό να ταξιδέψουν· μα σαν τους έπιασε βαριά φουρτούνα, έχασε τη μιλιά του και κρυμμένος μέσα στα ρούχα του άφηνε όποιον κι όποιον να τον πατάει. Έτσι και με σένα και τα περήφανά σου λόγια, μόλις απ’ να σύννεφο μικρό ξεσπάσει μεγάλη καταιγίδα, την πολλή σου και φουσκωμένη ξιπασιά θα σβήσει.
῎Ηδη ποτ' εἶδον ἄνδρ' ἐγὼ γλώσσῃ θρασὺν ναύτας ἐφορμήσαντα χειμῶνος τὸ πλεῖν, ᾧ φθέγμ' ἂν οὐκ ἀνηῦρες, ἡνίκ' ἐν κακῷ χειμῶνος εἴχετ', ἀλλ' ὑφ' εἵματος κρυφεὶς πατεῖν παρεῖχε τῷ θέλοντι ναυτίλων. Οὕτω δὲ καὶ σὲ καὶ τὸ σὸν λάβρον στόμα σμικροῦ νέφους τάχ' ἄν τις ἐκπνεύσας μέγας χειμὼν κατασβέσειε τὴν πολλὴν βοήν.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1137 (Τεύκρος)

Πολλά κακά μπορείς κρυφά να κάνεις
Πόλλ' ἂν καλῶς λάθρᾳ σὺ κλέψειας κακά.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1118-1119 (χορός)

Τέτοια πάλι γλώσσα δε μ’ αρέσει· γιατί, όταν βρίσκεσαι σε συμφορές, τα σκληρά λόγια, κι αν ακόμα είναι δίκαια, σε δαγκώνουν
Οὐδ' αὖ τοιαύτην γλῶσσαν ἐν κακοῖς φιλῶ• τὰ σκληρὰ γάρ τοι, κἂν ὑπέρδικ' ᾖ, δάκνει.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1077-1087 (Μενέλαος)

Ο καθένας πρέπει, όσο μεγάλο ανάστημα κι αν έχει, να ξέρει πως μπορεί να τον γκρεμίσει κι ένα μικρό κακό. Και μάθε κείνος που νιώθει φόβο και οργή, γλιτώνει· μα όπου μπορεί ο καθένας έτσι να καυχιέται κι ό,τι θέλει να κάνει, να λογιάζεις πως θα ‘ρθει κάποια μέρα που σε μαύρους βυθούς η πολιτεία θα βουλιάξει, κι ας είχε ξεκινήσει πρίμα. Κάποιος σωτήριος φόβος ας με παραστέκει και να μην λογαριάζουμε πως όταν κάνουμε αυτά που μας ευχαριστούνε, δε θα τα ξεπληρώσουμε μ’ εκείνα που μας στενοχωρούν. Αυτά πηγαίνουν το ΄να ξοπίσω απ’ τ’ άλλο.
᾿Αλλ' ἄνδρα χρή, κἂν σῶμα γεννήσῃ μέγα, δοκεῖν πεσεῖν ἂν κἂν ἀπὸ σμικροῦ κακοῦ. Δέος γὰρ ᾧ πρόσεστιν αἰσχύνη θ' ὁμοῦ, σωτηρίαν ἔχοντα τόνδ' ἐπίστασο• ὅπου δ' ὑβρίζειν δρᾶν θ' ἃ βούλεται παρῇ, ταύτην νόμιζε τὴν πόλιν χρόνῳ ποτὲ ἐξ οὐρίων δραμοῦσαν εἰς βυθὸν πεσεῖν. ᾿Αλλ' ἑστάτω μοι καὶ δέος τι καίριον, καὶ μὴ δοκῶμεν δρῶντες ἃν ἡδώμεθα οὐκ ἀντιτίσειν αὖθις ἃν λυπώμεθα. ῞Ερπει παραλλὰξ ταῦτα

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 1071-1076 (Μενέλαος)

Είναι πολίτης κακός όποιος δε θέλει να υπακούει στους άρχοντές του. Και ούτε θα μείνουν ορθοί οι νόμοι σε μία πόλη, αν δεν υπήρχε και ο φόβος να τους παραστέκει. Μήτε σωστά ο στρατός θα κυβερνιόταν, άμα το σεβασμό δεν είχε και το φόβο να τον συντρέχουν.
Καίτοι κακοῦ πρὸς ἀνδρὸς ἄνδρα δημότην μηδὲν δικαιοῦν τῶν ἐφεστώτων κλύειν. Οὐ γάρ ποτ' οὔτ' ἂν ἐν πόλει νόμοι καλῶς φέροιντ' ἄν, ἔνθα μὴ καθεστήκῃ δέος, οὔτ' ἂν στρατός γε σωφρόνως ἄρχοιτ' ἔτι μηδὲν φόβου πρόβλημα μηδ' αἰδοῦς ἔχων.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 964-965 (Τεύκρος)

Γιατί οι ανόητοι, όταν έχουν δικό τους το καλό, δεν το γνωρίζουν, και το καταλαβαίνουν μόνο όταν το χάσουν
Οἱ γὰρ κακοὶ γνώμαισι τἀγαθὸν χεροῖν ἔχοντες οὐκ ἴσασι, πρίν τις ἐκβάλῃ.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 767-768 (Αγαμέμνων)

Με τη βοήθεια των θεών θα μπορούσε να κερδίσει ακόμα και ο αδύναμος
θεοῖς μὲν κἂν ὁ μηδὲν ὢν ὁμοῦ κράτος κατακτήσαιτ'

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 713-714 (χορός)

Τα πάντα μαραίνει ο μέγας χρόνος
Πάνθ' ὁ μέγας χρόνος μαραίνει

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 682-683 (Αίας)

Στους πιο πολλούς ανθρώπους άπιστο είναι το λιμάνι της φιλίας
τοῖς πολλοῖσι γὰρ βροτῶν ἄπιστός ἐσθ' ἑταιρείας λιμήν.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 670-671 (Αίας)

Οι γεμάτοι με χιόνι χειμώνες δίνουν τη θέση τους στο καρποφόρο καλοκαίρι
νιφοστιβεῖς χειμῶνες ἐκχωροῦσιν εὐκάρπῳ θέρει•

Σοφοκλής, Αίας, στιχ.669 (Αίας)

Γιατί και τα πιο τρομερά και δυνατά υποχωρούν μπροστά στα αξιώματα
Καὶ γὰρ τὰ δεινὰ καὶ τὰ καρτερώτατα τιμαῖς ὑπείκει

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 664-665 (Αίας)

Αλλά είναι αληθής η παροιμία που λέει πως τα δώρα των εχθρών δεν είναι δώρα και ούτε ωφελούν
ἀλλ' ἔστ' ἀληθὴς ἡ βροτῶν παροιμία• ἐχθρῶν ἄδωρα δῶρα κοὐκ ὀνήσιμα.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 648 (Αίας)

Τίποτα δεν είναι απροσδόκητο, αλλά κατακτάται
κοὐκ ἔστ' ἄελπτον οὐδέν, ἀλλ' ἁλίσκεται

Σοφοκλής, Αίας, στιχ.644-645 (Αίας)

Ο σπουδαίος και αναρίθμητος χρόνος φανερώνει όλα τα αφανέρωτα και, αφού τα φανερώσει, και πάλι τα καλύπτει
῞Απανθ' ὁ μακρὸς κἀναρίθμητος χρόνος φύει τ' ἄδηλα καὶ φανέντα κρύπτεται

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 598-599 (Αίας)

Μου φαίνεται πως σκέφτεσαι ανόητα, αν λογαριάζεις τώρα ν’ αλλάξεις το χαρακτήρα μου
Μῶρά μοι δοκεῖς φρονεῖν, εἰ τοὐμὸν ἦθος ἄρτι παιδεύειν νοεῖς.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 586 (Αίας)

Είναι καλό να είσαι συνετός
σωφρονεῖν καλόν.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ.581-582 (Αίας)

Δεν ταιριάζει στο σοφό γιατρό τη συμφορά με θρήνους να ξορκίζει, όταν μαχαίρι μόνο μπορεί να τη γιατρέψει
οὐ πρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν ἐπῳδὰς πρὸς τομῶντι πήματι

Σοφοκλής, Αίας, στιχ.580 (Αίας)

Στη γυναίκα αρέσει υπερβολικά η κλάψα
κάρτα τοι φιλοίκτιστον γυνή

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 554-555 (Αίας)

Δεν υπάρχει πιο χαρούμενη ζωή από το να μην σκέφτεσαι τίποτα, έως ότου βέβαια μάθεις τη χαρά και τη λύπη
ἐν τῷ φρονεῖν γὰρ μηδὲν ἥδιστος βίος, ἕως τὸ χαίρειν καὶ τὸ λυπεῖσθαι μάθῃς.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 520-524 (Τεύκρος)

Είναι ανάγκη ο άνδρας να θυμάται, αν κάποτε έχει γευτεί χαρά. Γιατί η χάρη είναι πάντα που γεννά την αντίχαρη. Όποιος, όμως, λησμονεί την ευεργεσία που παίρνει, ποτέ του αυτός δε θα είναι καλής γενιάς
ἀνδρί τοι χρεὼν μνήμην προσεῖναι, τερπνὸν εἴ τί που πάθῃ• χάρις χάριν γάρ ἐστιν ἡ τίκτουσ' ἀεί• ὅτου δ' ἀπορρεῖ μνῆστις εὖ πεπονθότος, οὐκ ἂν λέγοιτ' ἔθ' οὗτος εὐγενὴς ἀνήρ

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 185-186 (Τεύκρος)

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό για τους ανθρώπους από την τύχη που τη γεννά η ανάγκη
τῆς ἀναγκαίας τύχης οὐκ ἔστιν οὐδὲν μεῖζον ἀνθρώποις κακόν

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 479-480 (Αίας)

Πρέπει ο ακέραιος άνθρωπος ή να ζει τιμημένα ή να πεθαίνει με τιμή
ἀλλ' ἢ καλῶς ζῆν ἢ καλῶς τεθνηκέναι τὸν εὐγενῆ χρή

Σοφοκλής, Αίας, στιχ.477-478 (Αίας)

Καθόλου δεν υπολογίζω εκείνον που τον «θερμαίνουν» φρούδες ελπίδες
Οὐκ ἂν πριαίμην οὐδενὸς λόγου βροτὸν ὅστις κεναῖσιν ἐλπίσιν θερμαίνεται•

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 475-476 (Αίας)

Τι τάχα ευχαρίστηση μπορεί να δώσει η κάθε μέρα, αφού κοντά στο θάνατο μας φέρνει κι ας δείχνει πως τον αναβάλλει;
Τί γὰρ παρ' ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν;

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 473-474 (Αίας)

Είναι ντροπή για τον άντρα να θέλει πολύ καιρό ακόμη να ζήσει, όταν δε βλέπει καμιά αλλαγή στις συμφορές του
Αἰσχρὸν γὰρ ἄνδρα τοῦ μακροῦ χρῄζειν βίου, κακοῖσιν ὅστις μηδὲν ἐξαλλάσσεται.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 383 (χορός)

Σαν θέλει ο θεός, γελά και κλαίει ο καθένας
Ξὺν τῷ θεῷ πᾶς καὶ γελᾷ κὠδύρεται.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 362-363 (χορός)

Μην προσπαθείς να θεραπεύσεις το ένα κακό με άλλο κακό μεγαλώνοντας έτσι τη φρίκη της συμφοράς
μὴ κακὸν κακῷ διδοὺς ἄκος, πλέον τὸ πῆμα τῆς ἄτης τίθει.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 293 (Τεύκρος)

Γυναίκα, η σιωπή είναι για τις γυναίκες μεγάλο στολίδι
«Γύναι, γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει.»

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 265-268 (Τεύκρος-χορός)

ΤΕ. Ποιο από τα δυο θα προτιμούσες, αν σ’ έβαζε κάποιος να επιλέξεις; Να έδινες θλίψη στους φίλους σου και να χαιρόσουν εσύ ή να λυπόσουν μαζί τους;
ΧΟ. Τα διπλό κακό, γυναίκα, είναι μεγαλύτερο κακό
ΤΕ. Πότερα δ' ἄν, εἰ νέμοι τις αἵρεσιν, λάβοις, φίλους ἀνιῶν αὐτὸς ἡδονὰς ἔχειν ἢ κοινὸς ἐν κοινοῖσι λυπεῖσθαι ξυνών;
ΧΟ. Τό τοι διπλάζον, ὦ γύναι, μεῖζον κακόν

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 264 (χορός)

Άμα περάσει το κακό, δεν κάνεις πλέον λόγο γι’ αυτό καθόλου
φρούδου γὰρ ἤδη τοῦ κακοῦ μείων λόγος

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 260-262 (Τεύκρος)

Το να κοιτάς τις συμφορές που μόνος σου έκανες, χωρίς να φταίξει άλλος γι’ αυτές, επιτείνει το μεγάλο πόνο
Τὸ γὰρ ἐσλεύσσειν οἰκεῖα πάθη, μηδενὸς ἄλλου παραπράξαντος, μεγάλας ὀδύνας ὑποτείνει

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2015

Αισχύλος, Αίας, στιχ. 154-157 (χορός)

Γιατί άμα σημαδεύεις τους σπουδαίους ποτέ δεν αστοχείς· ό,τι, όμως, και να πούνε εναντίον μου (σε μένα που είμαι ταπεινός) δε θα γίνει πιστευτό· γιατί ο φθόνος προς τον δυνατό εξαπλώνεται γρήγορα και τον χτυπά
Τῶν γὰρ μεγάλων ψυχῶν ἱεὶς οὐκ ἂν ἁμάρτοις• κατὰ δ' ἄν τις ἐμοῦ τοιαῦτα λέγων οὐκ ἂν πείθοι• πρὸς γὰρ τὸν ἔχονθ' ὁ φθόνος ἕρπει•

Αισχύλος, Αίας, στιχ. 127-133 (Αθηνά)

Αυτά βλέποντας, ποτέ να μην ξεστομίσεις αλαζονικό λόγο για τους θεούς, μήτε να καυχηθείς αν υπερέχεις απ’ τους άλλους σε γενναιοψυχία ή σε μεγάλο πλούτο· κι αυτό γιατί μια μέρα αρκεί για να ανασηκώσει και πάλι να βουλιάξει τα ανθρώπινα· οι θεοί αγαπούν τους συνετούς και απεχθάνονται τους κακούς
Τοιαῦτα τοίνυν εἰσορῶν ὑπέρκοπον μηδέν ποτ' εἴπῃς αὐτὸς ἐς θεοὺς ἔπος, μηδ' ὄγκον ἄρῃ μηδέν', εἴ τινος πλέον ἢ χειρὶ βρίθεις ἢ μακροῦ πλούτου βάθει• ὡς ἡμέρα κλίνει τε κἀνάγει πάλιν ἅπαντα τἀνθρώπεια• τοὺς δὲ σώφρονας θεοὶ φιλοῦσι καὶ στυγοῦσι τοὺς κακούς.

Αισχύλος, Αίας, στιχ. 125-126 (Οδυσσέας)

Το βλέπω καθαρά πως άλλο τίποτε δεν είμαστε εμείς οι ζωντανοί παρά φαντάσματα, σκιές κι αέρας
῾Ορῶ γὰρ ἡμᾶς οὐδὲν ὄντας ἄλλο πλὴν εἴδωλ', ὅσοιπερ ζῶμεν, ἢ κούφην σκιάν.

Αισχύλος, Αίας, στιχ. 86 (Οδυσσέας)

Κάθε τι που μηχανεύεται ο θεός μπορεί να γίνει
Γένοιτο μεντἂν πᾶν θεοῦ τεχνωμένου.

Σοφοκλής, Αίας, στιχ. 79 (Αθηνά)

Υπάρχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από το να γελάς με τους εχθρούς σου;
Οὔκουν γέλως ἥδιστος εἰς ἐχθροὺς γελᾶν;

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 1057-1060 (χορός)

Το μικρότερο κακό το θεωρώ καλύτερο κι ας είναι και διπλό, όπως και το δίκαιο ν’ ακολουθεί το δίκαιο
τὸ βέλτερον κακοῦ καὶ τὸ δίμοιρον αἰνῶ, καὶ δίκᾳ δίκας ἕπεσθαι

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 1049 (θεραπαινίς)

Πάντα να έχεις μέτρο με τους θεούς
τὰ θεῶν μηδὲν ἀγάζειν.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 1035-1037 (χορός)

Ό,τι είναι της μοίρας γραφτό να γίνει, ας γίνει. Κανένας δεν μπορεί να παραβεί τη μεγάλη και ατέρμονη βούληση του Δία.
ὅ,τί τοι μόρσιμόν ἐστιν, τὸ γένοιτ' ἄν. Διὸς οὐ παρβατός ἐστιν μεγάλα φρὴν ἀπέρατος.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 1027 (χορός)

Κανείς δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στον πόθο
Πόθος τ' οὐδὲν ἄπαρνον

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 989-993 (Δαναός)

Η Αφροδίτη καλεί τον έρωτα να τρυγήσει τους καρπούς που μέλι πλημμυρίζουν και τις παρθένες που είναι στολισμένες με την αμάλαγη ομορφιά , ο κάθε περαστικός, νικημένος από τον πόθο, ρίχνει με τη ματιά του σαΐτα λιγωμένη
† καρπώματα στάζοντα κηρύσσει Κύπρις κάλωρα κωλύουσαν θωσμένειν ἔρῳ, † καὶ παρθένων χλιδαῖσιν εὐμόρφοις ἔπι πᾶς τις παρελθὼν ὄμματος θελκτήριον τόξευμ' ἔπεμψεν, ἱμέρου νικώμενος.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 981-983 (Δαναός)

Οι ξένοι κρίνονται με το πέρασμα του χρόνου, ο καθένας εύκολα κακολογεί τους ξένους και τον κακό λόγο πάντοτε τον έχει πρόχειρο στο στόμα
ἀγνῶθ' ὅμιλον, ὡς ἐλέγχεται χρόνῳ, πᾶς δ' ἐν μετοίκῳ γλῶσσαν εὔτυκον φέρει κακήν, τό τ' εἰπεῖν εὐπετὲς μύσαγμά πως

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 960-961 (χορός)

Ο καθένας είναι πάντοτε έτοιμος να κατηγορήσει τους ξένους
πᾶς τις ἐπειπεῖν ψόγον ἀλλοθρόοις εὔτυκος

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 792-793 (χορός)

Γιατί ο θάνατος σε λυτρώνει από τις δυσβάχταχτες συμφορές
τὸ γὰρ θανεῖν ἐλευθεροῦται φιλαιάκτων κακῶν.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 741-743 (χορός)

Είναι φαύλοι εκείνοι που πλάθουν δολερούς σκοπούς μέσα στις άθεες καρδιές τους και σαν κοράκια καθόλου δε σέβονται τα όσια και τα ιερά
οὐλόφρονες δ' ἐκεῖνοι, δολομήτιδες δυσάγνοις φρεσίν, κόρακες ὥστε, βωμῶν ἀλέγοντες οὐδέν.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 740 (χορός)

Γυναίκα μόνη καθόλου δεν αξίζει· γιατί δεν υπάρχει μέσα της ο Άρης (δεν έχει δυνατότητα να πολεμήσει)
γυνὴ μονωθεῖσ' οὐδέν• οὐκ ἔνεστ' ῎Αρης.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 723-724 (Δαναός)

Όταν έρθει η ώρα, τη μέρα που έγραψε η μοίρα, εκείνος που ατίμασε τους θεούς θα το πληρώσει
χρόνῳ τοι κυρίῳ τ' ἐν ἡμέρᾳ θεοὺς ἀτίζων τις βροτῶν δώσει δίκην.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 698 (χορός)

Γιατί πρέπει να έχουμε σεβασμό προς τους γονείς μας
τὸ γὰρ τεκόντων σέβας

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 501 (Πελασγός, βασιλιάς)

Στον καλό λόγο ν’ απαντάς με καλό λόγο
εὔφημον εἴη τοὔπος εὐφημουμένῃ.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 487 (Δαναός)

Πρόσεξε μήπως το θάρρος το ασύνετο γεννήσει κανένα μεγάλο κακό
φύλαξαι μὴ θράσος τέκῃ φόβον•

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 478 (Πελασγός, βασιλιάς)

Στους αδύναμους ο καθένας δείχνει πάντα μεγαλύτερη καλοσύνη
τοῖς ἥσσοσιν γὰρ πᾶς τις εὐνοίας φέρει.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ.474 (Πελασγός, βασιλιάς)

Γιατί ο λαός θέλει να ρίχνει πάντοτε τις ευθύνες στην εξουσία/το κράτος
κατ' ἀρχῆς γὰρ φιλαίτιος λεώς.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 467-468 (Πελασγός, βασιλιάς)

Είναι ανάγκη να σέβομαι το θυμό του Δία (θεού)· δεν υπάρχει μεγαλύτερος φόβος για τους ανθρώπους
ὅμως δ' ἀνάγκη Ζηνὸς αἰδεῖσθαι…• ὕψιστος γὰρ ἐν βροτοῖς φόβος.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 433-435 (Πελασγός, βασιλιάς)

Κι αν ακόμα σου ξεφύγουν άστοχα λόγια, που πικραίνουν την καρδιά, θα μπορούσες με άλλα λόγια, γλυκά, να διορθώσεις την κατάσταση
καὶ γλῶσσα τοξεύσασα μὴ τὰ καίρια, [ἀλγεινὰ θυμοῦ κάρτα κινητήρια,]γένοιτο μύθου μῦθος ἂν θελκτήριος•

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 430-432 (Πελασγός, βασιλιάς)

Κι αν σου αρπάξουν/χάσεις τα αγαθά από το σπίτι σου, άλλα και περισσότερα απ’ αυτά που έχεις χάσει θα μπορούσες ν’ αποκτήσεις, αν σε βοηθήσει ο Δίας (θεός) ο προστάτης του πλούτου
καὶ χρήμασιν μὲν ἐκ δόμων πορθουμένοις γένοιτ' ἂν ἄλλα κτησίου Διὸς χάριν ἄτης γε μείζω, καὶ μετεμπλήσαι γόμον.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 429 (Πελασγός, βασιλιάς)

Χωρίς πόνο δεν τελειώνει τίποτα
ἄνευ δὲ λύπης οὐδαμοῦ καταστροφή.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 420-423 (χορός)

Να ξέρεις, το σπίτι σου και τα παιδιά σου, ό,τι κι αν πράξεις, κάποια στιγμή με όμοιο τρόπο τιμωρούμενα θα το ξεπληρώσουν
ἴσθι γάρ• παισὶ τάδε καὶ δόμοις, ὁπότερ' ἂν κτίσῃς, μένει δορὶ τίνειν ὁμοΐαν θέμιν.

Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 390-391 (χορός)

Ο Δίας…μοιράζοντας σωστά το άδικο στους κακούς τα δίκαια στους νομοταγείς
Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 385-386 (βασιλιάς Πελασγός)

Όση εξουσία και να ‘χω, ποτέ δε θ’ αποφάσιζα χωρίς τη γνώμη του λαού
οὐκ ἄνευ δήμου τάδε πράξαιμ' ἄν, οὐδέ περ κρατῶν

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 379-380 (χορός)

Μακάρι να μην υποδουλωθώ ποτέ στην εξουσία των αντρών
μή τί ποτ' οὖν γενοίμαν ὑποχείριος κράτεσιν ἀρσένων

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 372-373 (χορός)

Βαριά η οργή του Ικέσιου Δία πέφτει σ’ αυτούς που στέκονται χωρίς ευσπλαχνία μπροστά στις θρηνητικές κραυγές των πονεμένων ανθρώπων
μένει τοι Ζηνὸς ἱκταίου κότος δυσπαραθέλκτους παθόντος οἴκτοις.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 349-351 (χορός)

Όποιος λυπάται τον ικέτη, οι θεοί τιμούνε πάντα τις θυσίες του σαν προσφορές ευσεβούς ανθρώπου
ποτιτρόπαιον αἰδόμενος † οὖνπερ ἱεροδόκα † ... θεῶν λήματ' ἀπ' ἀνδρὸς ἁγνοῦ.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 330 (χορός)

Αλλά η Δίκη προστατεύει τους συμμάχους της
ἀλλ' ἡ Δίκη γε ξυμμάχων ὑπερστατεῖ.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 324 (χορός)

Ποιος αγαπά αυτούς που τον παίρνουν για δούλο;
τίς δ' ἂν φιλοῦσ' ὄνοιτο τοὺς κεκτημένους;

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 315-316 (χορός)

Ποικίλες είναι οι συμφορές των ανθρώπων, καμία δε θα βρεις πουθενά ίδια με άλλη
αἰόλ' ἀνθρώπων κακά, πόνου δ' ἴδοις ἂν οὐδαμοῦ ταὐτὸν πτερόν

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 263 (Πελασγός, βασιλιάς Άργους)

Στην πόλη δεν αρέσουν τα πολλά λόγια
μακράν γε μὲν δὴ ῥῆσιν οὐ στέργει πόλις.

Κυριακή 25 Ιανουαρίου 2015

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 220-221 (Δαναός)

και εκεί (στον κάτω κόσμο) τα αμαρτήματα, όπως λένε, δικάζει(ο Άδης) ως άλλος Δίας σε έσχατη κρίση
κἀκεῖ δικάζει τἀμπλακήμαθ', ὡς λόγος, Ζεὺς ἄλλος ἐν καμοῦσιν ὑστάτας δίκας.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 217-218 (Δαναός)

Πώς γίνεται να θεωρείται αγνός ένας άντρας που με τη βία και χωρίς τη θέληση των γονιών της παίρνει κάποια για γυναίκα του;
πῶς δ' ἂν γαμῶν ἄκουσαν ἄκοντος πάρα ἁγνὸς γένοιτ' ἄν;

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 192-193 (Δαναός)

Να υποχωρείτε!...Οι αδύναμοι δεν πρέπει να μιλούν με αναίδεια.
…εἴκειν•… θρασυστομεῖν γὰρ οὐ πρέπει τοὺς ἥσσονας

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 190 (Δαναός)

Ποτέ να μη μιλάτε πριν την ώρα που πρέπει και ούτε να μακρηγορείτε
καὶ μὴ πρόλεσχος μηδ' ἐφολκὸς ἐν λόγῳ γένῃ

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 115-116 (χορός)

Πλήθος θυσίες κάνουν οι θνητοί στους θεούς όταν πλησιάζει ο θάνατος
θεοῖς δ' ἐναγέα τέλεα πελομένων καλῶς ἐπίδρομ', ὁπόθι θάνατος ἀπῇ

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 95 (χορός)

Όλα, και χωρίς κόπο, στους θεούς (βασίζονται)
πᾶν ἄπονον δαιμονίων

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 1178 (Ηρακλής)

Τον καλύτερο νόμο βρήκε αυτός που υπακούει τον πατέρα του
νόμον κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 952 (χορός)

Είναι το ίδιο πράγμα να έχεις (συμφορές) με το να περιμένεις καινούριες
κοινὰ δ' ἔχειν τε καὶ μέλλειν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 943-946 (τροφός)

Όποιος λογαριάζει πως θα ζήσει δύο ή και περισσότερες ημέρες, ματαιοδοξεί· γιατί δεν υπάρχει αύριο, χωρίς κάποιος να πάθει κακό τη σημερινή ημέρα
εἴ τις δύο ἢ καί τι πλείους ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν• οὐ γὰρ ἔσθ' ἥ γ' αὔριον, πρὶν εὖ πάθῃ τις τὴν παροῦσαν ἡμέραν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 723-728 (Χορός-Δηιάνειρα)

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν' ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ' ἐλπίδ' οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ' ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ' ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ 'ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2015

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 669-670 (Δηιάνειρα)

Ποτέ δε θα συμβούλευα κάποιον να δείξει προθυμία για πράξη με άγνωστο αποτέλεσμα
μήποτ' ἂν προθυμίαν ἄδηλον ἔργου τῳ παραινέσαι λαβεῖν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 596-597 (Δηιάνειρα)

Αν ετοιμάζεις κάτι στα κρυφά, ακόμα κι αν είναι κακή πράξη, ποτέ δε θα σε ντροπιάσει
ὡς σκότῳ κἂν αἰσχρὰ πράσσῃς, οὔποτ' αἰσχύνῃ πεσῇ.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 582-583 (Δηιάνειρα)

Πράξεις κακές ούτε τις ξέρω ούτε θέλω να τις μάθω, κι αυτές που τολμούν τέτοιες πράξεις τις μισώ
Κακὰς δὲ τόλμας μήτ' ἐπισταίμην ἐγὼ μήτ' ἐκμάθοιμι, τάς τε τολμώσας στυγῶ.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 547-549 (Δηιάνειρα)

Γιατί βλέπω τη νεότητα εκείνης να γλυκοφουντώνει, ενώ τη δική μου να μαραίνεται· στον άντρα αρέσει να κόβει με πόθο της νιότης τον ανθό και ν’ αποτραβιέται από τις ώριμες
῾Ορῶ γὰρ ἥβην τὴν μὲν ἕρπουσαν πρόσω, τὴν δὲ φθίνουσαν• ὧν ἀφαρπάζειν φιλεῖ ὀφθαλμὸς ἄνθος, τῶν δ' ὑπεκτρέπει πόδα

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 458-459 (Δηιάνειρα)

Το να μη γνωρίζω την αλήθεια θα με έθλιβε πολύ· το να τη μάθω τι κακό να μου κάνει;
τὸ μὴ πυθέσθαι, τοῦτό μ' ἀλγύνειεν ἄν• τὸ δ' εἰδέναι τί δεινόν;

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 441-444 (Δηιάνειρα)

Δε στέκει καλά στα μυαλά του όποιος πάει να χτυπηθεί με τον έρωτα σαν πυγμάχος. Γιατί αυτός εξουσιάζει και τους θεούς ακόμα, όπως του αρέσει, και βέβαια και μένα
῎Ερωτι μὲν γοῦν ὅστις ἀντανίσταται πύκτης ὅπως ἐς χεῖρας οὐ καλῶς φρονεῖ.
Οὗτος γὰρ ἄρχει καὶ θεῶν ὅπως θέλει, κἀμοῦ γε

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 434-435 (Λίχας)

Δεν είναι χαρακτηριστικού συνετού ανθρώπου το να συζητά μ’ έναν τρελό
Τὸ γὰρ νοσοῦντι ληρεῖν ἀνδρὸς οὐχὶ σώφρονος.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 425-426 (Λίχας)

Δεν είναι το ίδιο να αναπαράγεις μια φήμη με το να γνωρίζεις την αλήθεια
ταὐτὸ δ' οὐχὶ γίγνεται δόκησιν εἰπεῖν κἀξακριβῶσαι λόγον.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 296-297 (Δηιάνειρα)

Όμως είναι ανάγκη αυτοί που εξετάζουν καλά τα πάντα να φοβούνται μήπως και αυτός που ευτυχεί πέσει κάποτε σε βάσανα
῞Ομως δ' ἔνεστι τοῖσιν εὖ σκοπουμένοις ταρβεῖν τὸν εὖ πράσσοντα μὴ σφαλῇ ποτε.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 144-148 (Δηιάνειρα)

Γιατί η νεότητα βόσκει μες στα όνειρά της και ούτε η ζέστη του ήλιου ούτε η βροχή ούτε ο αέρας την κλονίζουν, αλλά υψώνεται έξω από κόπους στις απολαύσεις της ζωής
Τὸ γὰρ νεάζον ἐν τοιοῖσδε βόσκεται χώροισιν αὑτοῦ, καί νιν οὐ θάλπος θεοῦ, οὐδ' ὄμβρος, οὐδὲ πνευμάτων οὐδὲν κλονεῖ, ἀλλ' ἡδοναῖς ἄμοχθον ἐξαίρει βίον ἐς τοῦθ'

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 126-137 (χορός)

Γιατί τίποτα χωρίς βάσανα δεν έδωσε στους ανθρώπους ο βασιλιάς των πάντων, ο Δίας· αλλά ο πόνος και η χαρά σε όλους κάνουν κύκλο, όπως κυκλικά γυρίζει ο αστερισμός της Άρκτου. Γιατί στους ανθρώπους ούτε το μαύρο σκοτάδι ούτε οι συμφορές ούτε τα πλούτη μένουν, αλλά φεύγουν γρήγορα, έρχονται και παρέρχονται, φέρνοντας χαρές και πίκρες σε όλους
ἀνάλγητα γὰρ οὐδ' ὁ πάντα κραίνων βασιλεὺς ἐπέβαλε θνατοῖς Κρονίδας• ἀλλ' ἐπὶ πῆμα καὶ χαρὰ πᾶσι κυκλοῦσιν, οἷον ῎Αρκτου στροφάδες κέλευθοι. Μένει γὰρ οὔτ' αἰόλα νὺξ βροτοῖσιν οὔτε Κῆρες οὔτε πλοῦτος, ἀλλ' ἄφαρ βέβακε, τῷ δ' ἐπέρχεται χαίρειν τε καὶ στέρεσθαι

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ.2-3 (Δηιάνειρα)

Για κανέναν από τους ανθρώπους, πριν πεθάνει, δεν μπορείς να μάθεις αν είχε καλή ή δυστυχισμένη ζωή
οὐκ ἂν αἰῶν' ἐκμάθοις βροτῶν, πρὶν ἂν θάνῃ τις, οὔτ' εἰ χρηστὸς οὔτ' εἴ τῳ κακός•

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2015

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.76

Τους πολιτικούς που δωροδοκούνται να τους τιμωρείτε και να τους μισείτε όπου κι αν βρίσκονται, για να γίνεται φανερό πως οι δίκαιοι κι αυτοί που ζουν με μέτρο έχουν πάρει σωστές αποφάσεις και για τους άλλους και για τους εαυτούς τους
τοὺς ἐπὶ τοῖς πράγμασι δωροδοκοῦντας κολάζειν καὶ μισεῖν πανταχοῦ, ἵν' οἱ μέτριοι καὶ δικαίους αὑτοὺς παρέχοντες εὖ βεβουλεῦσθαι δοκῶσι καὶ τοῖς ἄλλοις καὶ ἑαυτοῖς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 75

Έτσι, λοιπόν, και γι’ αυτά που λέω εγώ και για γι’ αυτά που μπορεί να πει κάποιος άλλος, από σας μεν τους ίδιους να ζητάτε τα έργα, τα καλύτερα, όμως, που μπορούν να ειπωθούν, από τον ρήτορα
οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ὧν ἂν ἐγὼ λέγω καὶ περὶ ὧν ἂν ὁ δεῖν' εἴπῃ, τὰ μὲν ἔργα παρ' ὑμῶν αὐτῶν ζητεῖτε, ἅ δὲ βέλτιστα ἔνεστι λέγειν παρὰ τοῦ παριόντος.

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 73

Εγώ, όμως, θα πω σε σας τη γνώμη μου γι’ αυτά και δε θα σας αποκρύψω τίποτα. Νομίζω πως το έργο αυτού που σας συμβουλεύει δεν είναι άλλο από το να σας δίνει τις καλύτερες συμβουλές
ἐγὼ δ' ὡς ἔχω περὶ τούτων, λέξω πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι. οὐδ' εἶναι νομίζω τοῦ συμβουλεύοντος ὑμῖν ἔργον οὐδὲν πλὴν εἰπεῖν τὰ βέλτιστα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.72

Ούτε μου φαίνεται πως είναι γνώρισμα δίκαιου πολίτη-πολιτικού να μηχανεύεται τέτοιες πολιτικές με τις οποίες ναι μεν εγώ θα γίνω άμεσα πρώτος πολίτης ανάμεσά σας, ενώ εσείς θα γίνετε τελευταίοι ανάμεσα στους άλλους (Έλληνες)· αντίθετα, η πόλη πρέπει να προοδεύει με τις πολιτικές των καλών πολιτών-πολιτικών, και όλοι οι πολίτες-πολιτικοί πρέπει πάντα να προτείνουν τις καλύτερες και όχι τις πιο εύκολες · γιατί προς τις δεύτερες θα βαδίσει η ίδια η φύση, αλλά ο καλός πολίτης-πολιτικός πρέπει με τη λογική να σας διδάσκει και να σας οδηγεί στις πρώτες
οὐδ' ἔμοιγε δοκεῖ δικαίου τοῦτ' εἶναι πολίτου, τοιαῦτα πολιτεύμαθ' εὑρίσκειν ἐξ ὧν ἐγὼ μὲν πρῶτος ὑμῶν ἔσομαι εὐθέως, ὑμεῖς δὲ τῶν ἄλλων ὕστατοι• ἀλλὰ συναυξάνεσθαι δεῖ τὴν πόλιν τοῖς τῶν ἀγαθῶν πολιτῶν πολιτεύμασι, καὶ τὸ βέλτιστον ἀεί, μὴ τὸ ῥᾷστον ἅπαντας λέγειν• ἐπ' ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἡ φύσις αὐτὴ βαδιεῖται, ἐπὶ τοῦτο δὲ τῷ λόγῳ δεῖ προάγεσθαι διδάσκοντα τὸν ἀγαθὸν πολίτην.

Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2015

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 69-70

Όποιος, όμως, προσδοκώντας στο καλύτερο εναντιώνεται πολλές φορές στις επιθυμίες σας και δεν μιλά για να σας ευχαριστήσει αλλά λέει πάντα το καλύτερο, και επιλέγει αυτή την πολιτική στην οποία κυρίαρχο ρόλο στα περισσότερα ζητήματα παίζει η τύχη και όχι οι υπολογισμοί, και που και για τα δύο αυτά αναλαμβάνει την ευθύνη απέναντί σας, αυτός είναι άνδρας γενναίος· και ένας τέτοιος άνδρας είναι χρήσιμος πολίτης, και όχι αυτοί που για τη δημοφιλία μιας ημέρας έχουν αφανίσει τα μεγαλύτερα συμφέροντα της πόλης· αυτούς τους άνδρες εγώ καθόλου δεν τους ζηλεύω ούτε τους θεωρώ πολίτες αντάξιους της πόλης μας
ὅστις δ' ὑπὲρ τοῦ βελτίστου πολλὰ τοῖς ὑμετέροις ἐναντιοῦται βουλήμασι, καὶ μηδὲν λέγει πρὸς χάριν ἀλλὰ τὸ βέλτιστον ἀεί, καὶ τὴν τοιαύτην πολιτείαν προαιρεῖται ἐν ᾗ πλειόνων ἡ τύχη κυρία γίγνεται ἢ οἱ λογισμοί, τούτων δ' ἀμφοτέρων ἑαυτὸν ὑπεύθυνον ὑμῖν παρέχει, οὗτός ἐστ' ἀνδρεῖος, καὶ χρήσιμός γε πολίτης ὁ τοιοῦτός ἐστιν, οὐχ οἱ τῆς παρ' ἡμέραν χάριτος τὰ μέγιστα τῆς πόλεως ἀπολωλεκότες, οὓς ἐγὼ τοσούτου δέω ζηλοῦν ἢ νομίζειν ἀξίους πολίτας τῆς πόλεως εἶναι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 66

Γιατί εγώ βέβαια θεωρώ πλούτο για την πόλη τους συμμάχους, την αξιοπιστία, την καλή διάθεση
πόλεως γὰρ ἔγωγε πλοῦτον ἡγοῦμαι συμμάχους, πίστιν, εὔνοιαν

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 66

Και πράγματι, μερικοί από αυτούς (τους πολιτικούς) από φτωχοί έγιναν γρήγορα και ξαφνικά πλούσιοι, και από άγνωστοι και άσημοι γνωστοί, ενώ εσείς, αντίθετα, από ένδοξοι καταλήξατε άσημοι και από πλούσιοι φτωχοί
καὶ γάρ τοι τούτων μὲν ἐκ πτωχῶν ἔνιοι ταχὺ πλούσιοι γίγνονται, καὶ ἐξ ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων ἔνδοξοι καὶ γνώριμοι, ὑμεῖς δὲ τοὐναντίον ἐκ μὲν ἐνδόξων ἄδοξοι, ἐκ δ' εὐπόρων ἄποροι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 61

Γιατί δεν είναι δυνατόν, δεν είναι δυνατόν να νικήσετε τους εχθρούς που βρίσκονται έξω από την πόλη, αν δεν τιμωρήσετε πρώτα τους εχθρούς που βρίσκονται μέσα σ’ αυτήν
οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστι τῶν ἔξω τῆς πόλεως ἐχθρῶν κρατῆσαι, πρὶν ἂν τοὺς ἐν αὐτῇ τῇ πόλει κολάσητ' ἐχθρούς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 59

Γιατί δεν υπάρχει τίποτε άλλο μεταξύ του να μην υπερασπίζεται κανείς τον εαυτό του και το να μην τον αφήνουν να ζει σε ησυχία
οὐ γὰρ ἄλλο γ' οὐδέν ἐστι μεταξὺ τοῦ μήτ' ἀμύνεσθαι μήτ' ἄγειν ἡσυχίαν ἐᾶσθαι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 41

Πολλά μπορούν να συμβούν στον άνθρωπο
ἃ πολλὰ γένοιτ' ἂν ἀνθρώπῳ

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 34

Τώρα, όμως, με τη δημαγωγία τους και ευχαριστώντας σας υπερβολικά έτσι σας έχουν προδιαθέσει, ώστε από τη μια μεριά στις συνελεύσεις να περνάτε καλά και να κολακεύεστε ακούγοντας όλα όσα σας ευχαριστούν, από την άλλη στα πολιτικά πράγματα και με αυτά που γίνονται να αντιμετωπίζετε ήδη τον υπέρτατο κίνδυνο
νῦν δὲ δημαγωγοῦντες ὑμᾶς καὶ χαριζόμενοι καθ' ὑπερβολὴν οὕτω διατεθήκασιν, ὥστ' ἐν μὲν ταῖς ἐκκλησίαις τρυφᾶν καὶ κολακεύεσθαι πάντα πρὸς ἡδονὴν ἀκούοντας, ἐν δὲ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς γιγνομένοις περὶ τῶν ἐσχάτων ἤδη κινδυνεύειν

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 32

Όταν μιλώ για ό,τι είναι καλύτερο για σας και την πόλη, ας μου επιτραπεί να μιλώ με παρρησία
ὅταν εἵνεκα τοῦ βελτίστου λέγω, ἔστω παρρησία

Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2015

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 22

Αλλά με τα λόγια αυτούς που μιλούν αντάξια της πόλεως τους επαινούμε, ενώ με τις πράξεις μας υποστηρίζουμε τους αντιπάλους τους
ἀλλ' ἐν μὲν τοῖς λόγοις τοὺς τῆς πόλεως λέγοντας ἄξι' ἐπαινοῦμεν, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις τοῖς ἐναντιουμένοις τούτοις συναγωνιζόμεθα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 21

Επιθυμώ, λοιπόν, να εξετάσετε με παρρησία τα τωρινά προβλήματα της πόλης, και να σκεφτείτε τι μπορούμε να κάνουμε τώρα οι ίδιοι και πως θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα
Βούλομαι τοίνυν [ὑμᾶς] μετὰ παρρησίας ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπως χρώμεθ' αὐτοῖς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.11

Εμείς δε μόνο όταν πληροφορηθούμε ότι κάτι συμβαίνει θορυβούμαστε και προετοιμαζόμαστε
ἡμεῖς δ' ἐπειδὰν πυθώμεθά τι γιγνόμενον, τηνικαῦτα θορυβούμεθα καὶ παρασκευαζόμεθα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.1

Έπρεπε, Αθηναίοι, όλοι οι ρήτορες να μην εκφωνούν κανένα λόγο παρασυρόμενοι ούτε από έχθρα ούτε για την ευχαρίστηση των ακροατών, αλλά αυτό που κάθε ρήτορας θεωρεί καλύτερο αυτό και να προτείνει, και μάλιστα όταν συνεδριάζετε για τα κοινά και για σπουδαίας σημασίας ζητήματα. Επειδή, όμως, μερικοί ρητορεύουν παρασυρόμενοι είτε από φιλόνικη διάθεση είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία , πρέπει εσείς, Αθηναίοι, απομακρύνοντας όλα τα άλλα, αυτά που νομίζετε πως συμφέρουν στην πόλη, αυτά και να αποφασίσετε και να πράξετε
῎Εδει μέν, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς λέγοντας ἅπαντας μήτε πρὸς ἔχθραν ποιεῖσθαι λόγον μηδένα μήτε πρὸς χάριν, ἀλλ' ὃ βέλτιστον ἕκαστος ἡγεῖτο, τοῦτ' ἀποφαίνεσθαι, ἄλλως τε καὶ περὶ κοινῶν πραγμάτων καὶ μεγάλων ὑμῶν βουλευομένων• ἐπεὶ δ' ἔνιοι τὰ μὲν φιλονικίᾳ, τὰ δ' ᾑτινιδήποτ' αἰτίᾳ προάγονται λέγειν, ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς πολλοὺς δεῖ πάντα τἄλλ' ἀφελόντας, ἃ τῇ πόλει νομίζετε συμφέρειν, ταῦτα καὶ ψηφίζεσθαι καὶ πράττειν

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.13

Γιατί πολλά θυσιάσαμε γι’ αυτή (την ειρήνη), τα οποία, αν τα είχαμε, τότε ο πόλεμος θα ήταν για μας ασφαλέστερος και ευκολότερος απ’ ότι τώρα
πολλὰ γὰρ προείμεθα, ὧν ὑπαρχόντων τότ' ἂν ἢ νῦν ἀσφαλέστερος καὶ ῥᾴων ἦν ἡμῖν ὁ πόλεμος

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.13

Αλλά όταν, όπως ακριβώς σε μια ζυγαριά, βάλεις στη μια μεριά χρήματα, τότε το βάρος τους συμπαρασύρει προς το μέρος τους τη λογική κρίση, κι αυτός που κάνει αυτό, δεν μπορεί ούτε να σκεφτεί σωστά ούτε κι ανεπηρέαστα
ὅταν δ' ἐπὶ θάτερ' ὥσπερ εἰς τρυτάνην ἀργύριον προσενέγκῃς, οἴχεται φέρον καὶ καθείλκυκε τὸν λογισμὸν ἐφ' αὑτό, καὶ οὐκ ἂν ἔτ' ὀρθῶς οὐδ' ὑγιῶς ὁ τοῦτο ποιήσας περὶ οὐδενὸς λογίσαιτο

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.12

Ένα πράγμα, Αθηναίοι, η καλή μου τύχη, την οποία θεωρώ πως είναι ανώτερη από κάθε ικανότητα και σοφία που υπάρχει στους ανθρώπους
ἓν μέν, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, δι' εὐτυχίαν, ἣν συμπάσης ἐγὼ τῆς ἐν ἀνθρώποις οὔσης δεινότητος καὶ σοφίας ὁρῶ κρατοῦσαν

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.3

Αν θελήσετε να μ’ ακούσετε απέχοντας από αποδοκιμασίες και φιλόνικη διάθεση, όπως ταιριάζει σε ανθρώπους που συνεδριάζουν για να αποφασίσουν για την πόλη και για τόσο σημαντικά ζητήματα, θα μου δώσετε τη δυνατότητα και να σας μιλήσω και να σας συμβουλεύσω, και μ’ αυτά που θα σας πω και η παρούσα κατάσταση θα βελτιωθεί και να διασωθούν αυτά που αφήσατε στην τύχη τους.
ἂν ἐθελήσητε τοῦ θορυβεῖν καὶ φιλονικεῖν ἀποστάντες ἀκούειν, ὡς ὑπὲρ πόλεως βουλευομένοις καὶ τηλικούτων πραγμάτων προσήκει, ἕξειν καὶ λέγειν καὶ συμβουλεύειν δι' ὧν καὶ τὰ παρόντ' ἔσται βελτίω καὶ τὰ προειμένα σωθήσεται.

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ. 2

Γιατί (Αθηναίοι) όλοι οι άλλοι άνθρωποι συνηθίζουν να παίρνουν αποφάσεις πριν από αυτά που θα γίνουν, ενώ εσείς μετά απ’ αυτά. Αυτό πάντοτε, απ’ όσα εγώ γνωρίζω, έχει ως αποτέλεσμα αυτόν που σας κατακρίνει για τα λάθη σας να τον επαινείτε και να τον θεωρείτε καλό ρήτορα, ενώ τα γεγονότα και αυτά για τα οποία πρέπει να πάρετε αποφάσεις έχουν ήδη ξεφύγει από τον έλεγχό σας.
οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι πάντες ἄνθρωποι πρὸ τῶν πραγμάτων εἰώθασι χρῆσθαι τῷ βουλεύεσθαι, ὑμεῖς δὲ μετὰ τὰ πράγματα. ἐκ δὲ τούτου συμβαίνει παρὰ πάντα τὸν χρόνον ὃν οἶδ' ἐγώ, τὸν μὲν οἷς ἂν ἁμάρτητ' ἐπιτιμῶντα εὐδοκιμεῖν καὶ δοκεῖν εὖ λέγειν, τὰ δὲ πράγματα καὶ περὶ ὧν βουλεύεσθ' ἐκφεύγειν ὑμᾶς.

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ. 2

Η λήψη μιας απόφασης είναι από τη φύση της δύσκολη και προβληματική
δυσκόλου δ' ὄντος φύσει καὶ χαλεποῦ τοῦ βουλεύεσθαι

Δημοσθένης, Περί Αλοννήσου, παρ.45

Αν βέβαια έχετε το μυαλό σας στο κεφάλι και όχι στις φτέρνες να το πατάτε
εἴπερ ὑμεῖς τὸν ἐγκέφαλον ἐν τοῖς κροτάφοις καὶ μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον φορεῖτε

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ.34

Γιατί βλέπω πως τις περισσότερες φορές μερικοί εκδηλώνουν την οργή τους όχι στους υπεύθυνους αλλά σ’ αυτούς που είναι του χεριού τους
ὁρῶ γὰρ ὡς τὰ πόλλ' ἐνίους οὐκ εἰς τοὺς αἰτίους, ἀλλ' εἰς τοὺς ὑπὸ χεῖρα μάλιστα τὴν ὀργὴν ἀφιέντας

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 31

Εγώ θα σας πω την αλήθεια με παρρησία και δε θα σας αποκρύψω τίποτα
ἐγὼ τἀληθῆ μετὰ παρρησίας ἐρῶ πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 27

Επειδή τώρα, χωρίς να το καταλάβετε, δεν κάνετε τίποτα, θα υποστείτε τα πάντα· τόσο πολύ υπερισχύουν η εφήμερη ευχαρίστηση και νωθρότητά σας απ’ αυτό που πρόκειται να σας ωφελήσει κάποτε στο μέλλον
ἐκ τοῦ μηδὲν ἤδη ποιῆσαι λήσεθ', ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, πάνθ' ὑπομείναντες• οὕτως ἡ παραυτίχ' ἡδονὴ καὶ ῥᾳστώνη μεῖζον ἰσχύει τοῦ ποθ' ὕστερον συνοίσειν μέλλοντος.

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 25

Κάθε βασιλιάς και κάθε τύραννος είναι εχθρός της ελευθερίας και ενάντιος στους νόμους
βασιλεὺς γὰρ καὶ τύραννος ἅπας ἐχθρὸς ἐλευθερίᾳ καὶ νόμοις ἐναντίος

Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2015

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ.23-24

Για τις πόλεις έχουν βρεθεί κάθε είδους μέσα προστασίας, όπως τα χαρακώματα, τα τείχη, οι τάφροι και τα όσα άλλα παρόμοια. Και όλα αυτά είναι χειροποίητα και απαιτούνται επιπλέον δαπάνες· ένα κοινό μέσο ασφαλείας, όμως, έχει αποκτήσει η φύση των συνετών ανθρώπων, το οποίο είναι καλό και σωτήριο για όλους, και κυρίως για την προστασία των λαών από τους τυράννους. Ποιο είναι αυτό; Η δυσπιστία! Να την φυλάτε και να την κρατάτε σφιχτά· αν τη διατηρείτε, δεν θα πάθετε κανένα κακό
παντοδαπὰ εὑρημένα ταῖς πόλεσιν πρὸς φυλακὴν καὶ σωτηρίαν, οἷον χαρακώματα καὶ τείχη καὶ τάφροι καὶ τἄλλ' ὅσα τοιαῦτα. καὶ ταῦτα μέν ἐστιν ἅπαντα χειροποίητα καὶ δαπάνης προσδεῖται• ἓν δέ τι κοινὸν ἡ φύσις τῶν εὖ φρονούντων ἐν αὑτῇ κέκτηται φυλακτήριον, ὃ πᾶσι μέν ἐστ' ἀγαθὸν καὶ σωτήριον, μάλιστα δὲ τοῖς πλήθεσι πρὸς τοὺς τυράννους. τί οὖν ἐστι τοῦτο; ἀπιστία. ταύτην φυλάττετε, ταύτης ἀντέχεσθε• ἂν ταύτην σῴζητε, οὐδὲν μὴ δεινὸν πάθητε

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 11

Γιατί είναι σπουδαιότερα τα κατορθώματα εκείνων από το να μπορεί κάποιος να τα εκφράσει με λόγια
ἔστι γὰρ μείζω τἀκείνων ἔργα ἢ ὡς τῷ λόγῳ τις ἂν εἴποι

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 5

Αλλά όλοι σας, και οι ρήτορες και οι ακροατές, πρέπει να προτιμάτε τα καλύτερα και τα σωτήρια και όχι τα πιο εύκολα και τα πιο ευχάριστα
ἀλλὰ καὶ τοῖς λέγουσιν ἅπασι καὶ τοῖς ἀκούουσιν ὑμῖν τὰ βέλτιστα καὶ τὰ σώσοντα τῶν ῥᾴστων καὶ τῶν ἡδίστων προαιρετέον.

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 4

Σε όσα κάποιος καταναλώνει πολύ χρόνο και καταγίνεται μ’ αυτά, σ’ αυτά υπερτερεί έναντι των άλλων
ἐν οἷς ἑκάτεροι διατρίβετε καὶ περὶ ἃ σπουδάζετε, ταῦτ' ἄμεινον ἑκατέροις ἔχει

Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2015

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1505-1507 (Ορέστης)

Με τέτοια τιμωρία θα έπρεπε να πάνε όλοι όσοι επιθυμούν να καταπατούν τους νόμους, δηλαδή με θάνατο· έτσι θα περιορίζονταν και οι κακούργοι
χρῆν δ᾿ εὐθύς εἶναι τήνδε τοῖς πάσιν δίκην , ὅστις πέρα πράσσειν γε τῶν νόμων θέλει, κτείνειν· τό γάρ πανοῦργον οὐκ ἄν ἦν πολύ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1419-1421 (Χορός)

Οι κατάρες πληρώνονται· ζωντανεύουν οι νεκροί· το αίμα των δολοφόνων οι νεκροί ποτάμι το πληρώνονται
τελοῦσ᾿ ἀραί· ζῶσιν οἱ γάς ὑπαίκείμενοι· παλίρρυτον γάρ αἷμ᾿ ὑπεξαιροῦσι τῶν κτανόντων οἱ πάλαι θανόντες

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1243-1244 (Ορέστης)

Φυλάξου από τις φιλοπόλεμες γυναίκες
Ὅρα γε μέν δή κἁν γυναιξίν ὡς Ἄρης ἔνεστιν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1082-1084 (Χορός)

Κανείς από τους γενναιόψυχους, παιδί μου, δε θέλει να πεθάνει ανώνυμος ντροπιάζοντας τη γενιά του κάνοντας απαρατήρητη-κακή ζωή
οὐδείς τῶν ἀγαθῶν ζῶν κακῶς εὔκλειαν αἰσχῦναι θέλει νώνυμος, ὦ παῖ, παῖ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1054 (Ηλέκτρα)

Είναι μεγάλη ανοησία να κυνηγάς το μάταιο
πολλῆς ἀνοίας καί τό θηρᾶσθαι κενά

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1047 (Ηλέκτρα)

Δεν υπάρχει χειρότερο από την κακή γνώμη
βουλῆς γάρ οὐδέν ἐστιν ἔχθιον κακῆς

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1042 (Χρυσόθεμις)

Αλλά πολλές φορές και το δίκιο κάνει ζημιά
Ἀλλ᾿ ἔστιν ἔνθα χἠ δίκη βλάβην φέρει

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ.1039 (Ηλέκτρα)

Αλήθεια, τι φοβερό να μιλάς ωραία, ενώ κάνεις λάθη
Ἦ δεινόν εὖ λέγουσαν ἐξαμαρτάνειν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1015-1016 (Χρυσόθεμις)

Ούτε από την προνοητικότητα ούτε από τη σοφία του νου υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος για τον άνθρωπο
προνοίας οὐδέν ἀνθρώποις ἔφυ, κέρδος λαβεῖν ἄμεινον, οὐδέ νοῦ σοφοῦ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1007-1008 (Χρυσόθεμις)

Το χειρότερο πράγμα δεν είναι ο θάνατος, αλλά όταν τον επιζητείς κι αυτός δεν έρχεται
οὐ γάρ θανεῖν ἔχθιστον, ἀλλ᾿ ὅταν θανεῖν χρῄζων τις εἶτα μηδέ τοῦτ᾿ ἔχῃ λαβεῖν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 997-998 (Χρυσόθεμις)

Γεννήθηκες γυναίκα και όχι άντρας, αδύναμο, λοιπόν, το χέρι σου απέναντι στα χέρια των εχθρών
γυνή μέν οὐδ᾿ ἀνήρ ἔφυς, σθένεις δ᾿ ἔλασσον τῶν ἐναντίων χερί

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 972 (Ηλέκτρα)

Στον καθένα αρέσει να βλέπει χάρες
φιλεῖ γάρ πρός τά χρηστά πᾶς ὁρᾶν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 945 (Ηλέκτρα)

Κοίτα, τίποτε δεν πετυχαίνεται χωρίς κόπο
Ὅρα, πόνου τοι χωρίς οὐδέν εὐτυχεῖ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 821-822 (Ηλέκτρα)

Χάρη θα μου γίνει αν πεθάνω, λύπη αν ζω· δεν υπάρχει κανείς πόθος από μένα για τη ζωή
ὡς χάρις μέν, ἤν κτάνῃ , λύπη δ᾿, ἐάν ζῶ· τοῦ βίου δ᾿ οὐδείς πόθος

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 770-771 (Κλυταιμνήστρα)

Φοβερό πράγμα η μητρότητα· ακόμα κι αν η μάνα βασανίζεται από τα παιδιά, δεν τους κρατά κακία
δεινόν τό τίκτειν ἐστίν· οὐδέ γάρ κακῶς πάσχοντι μῖσος ὧν τέκῃ προσγίγνεται

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 628-629 (Ηλέκτρα)

Αφού πρώτα μ᾿ άφησες να σου πω όσα ήθελα, εσύ δε μ᾿ ακούς
μεθεῖσά μοι λέγειν ἅ χρῄζοιμ᾿, οὐδ᾿ ἐπίστασαι κλύειν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 621 (Ηλέκτρα)

Τα αισχρά πράγματα σου μαθαίνουν να συμπεριφέρεσαι αισχρά
αἰσχροῖς γάρ αἰσχρά πράγματ᾿ ἐκδιδάσκεται

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 415-416 (Ηλέκτρα)

Μίλα· πολλές φορές λίγα λόγια διέλυσαν ανθρώπους και άλλοτε πάλι τους στήριξαν
Λέγ' ἀλλὰ τοῦτο• πολλά τοι σμικροὶ λόγοι ἔσφηλαν ἤδη καὶ κατώρθωσαν βροτούς.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 369-371 (Χορός)

Υπάρχει κέρδος και στων δύο σας τα λόγια, αν εσύ μάθεις από τα δικά της κι αυτή από τα δικά σου
Μηδὲν πρὸς ὀργήν, πρὸς θεῶν• ὡς τοῖς λόγοις ἔνεστιν ἀμφοῖν κέρδος, εἰ σὺ μὲν μάθοις τοῖς τῆσδε χρῆσθαι, τοῖς δὲ σοῖς αὕτη πάλιν.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 339-340 (Χρυσόθεμις)

Αν, όμως, επιθυμώ να ζω ελεύθερη, πρέπει να υπακούω σε όλα στους κρατούντες
ἀλλ' ᾗ σὺ κρίνεις• εἰ δ' ἐλευθέραν με δεῖ ζῆν, τῶν κρατούντων ἐστὶ πάντ' ἀκουστέα•

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 320 (Χορός)

Όταν κάποιος άνθρωπος κάνει κάτι σπουδαίο, είναι επιφυλακτικός και φυλάγεται πριν δράσει
Φιλεῖ γὰρ ὀκνεῖν πρᾶγμ' ἀνὴρ πράσσων μέγα.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 308-309 (Ηλέκτρα)

Αλλά όταν είσαι μέσα στις συμφορές, με συμφορές είναι ανάγκη ν’ "απαντάς"
οὔτ' εὐσεβεῖν πάρεστιν• ἀλλ' ἐν τοῖς κακοῖς πολλή 'στ' ἀνάγκη κἀπιτηδεύειν κακά.

Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 240-243 (Ηλέκτρα)

Μήτε, αν κάτι καλό μου τύχει στη ζωή, θα ξενοιάζω ήσυχη με παραπεταμένους τους γονείς και με σπασμένα τα φτερά των πολύ δυνατών μου θρήνων
μήτ', εἴ τῳ πρόσκειμαι χρηστῷ, ξυνναίοιμ' εὔκηλος, γονέων ἐκτίμους ἴσχουσα πτέρυγας ὀξυτόνων γόων.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 236 (Ηλέκτρα)

Και τι μέτρο λες να έχει η γέννα του κακού;
Καὶ τί μέτρον κακότατος ἔφυ;

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 219-220 (Χορός)

Μην δημιουργείς έριδες στο χώρο των δυνατών
τὰ δὲ τοῖς δυνατοῖς οὐκ ἐριστὰ πλάθειν.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 144-145 (Ηλέκτρα)

Μωρός είναι όποιος ξεχνά τους γονείς που έφυγαν με φρικτό τρόπο
Νήπιος ὃς τῶν οἰκτρῶς οἰχομένων γονέων ἐπιλάθεται•

Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015

Σοφοκλής, Αντιγόνη, στιχ. 504-505 (Αντιγόνη)

Αλλά η τυραννία, εκτός από τα άλλα καλά της, έχει τη δυνατότητα να κάνει και να λέει ό,τι θέλει
Ἀλλ᾿ ἡ τυραννίς πολλά τ᾿ ἄλλα εὐδαιμονεῖ κἄξεστιν αὐτῇ δρᾶν λέγειν ἅ βούλεται

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 81 (Μεγάβυζος)

Ο όχλος είναι απερίσκεπτη μάζα, που τη διακρίνει απύθμενη άγνοια, ανευθυνότητα και βιαιότητα. Θα ήταν φοβερό να ξεφύγουμε από τις αλαζονικές ιδιοτροπίες ενός βασιλιά, για να πέσουμε στην εξίσου αδικαιολόγητη απανθρωπιά του όχλου. Ένας βασιλιάς ενεργεί τουλάχιστον με συνείδηση και βούληση· ο όχλος, όμως, όχι. Και πώς θα μπορούσε, όταν δεν έμαθε ποτέ ποιο είναι το σωστό και το πρέπον και δεν έχει καμιά έμφυτη γνώση πάνω στο θέμα; Οι μάζες δεν έχουν σκέψη στο κεφάλι τους· το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ριχτούν στα τυφλά στην πολιτική, όπως ένα ποτάμι που ξεχειλίζει. (μτφρ. Εκδ. ΚΑΚΤΟΣ)
῾Ομίλου γὰρ ἀχρηίου οὐδέν ἐστι ἀσυνετώτερον οὐδὲ ὑβριστότερον. Καίτοι τυράννου ὕβριν φεύγοντας ἄνδρας ἐς δήμου ἀκολάστου ὕβριν πεσεῖν ἐστι οὐδαμῶς ἀνασχετόν• ὁ μὲν γὰρ εἴ τι ποιέει, γινώσκων ποιέει, τῷ δὲ οὐδὲ γινώσκειν ἔνι. Κῶς γὰρ ἂν γινώσκοι ὃς οὔτ' ἐδιδάχθη οὔτε εἶδε καλὸν οὐδὲν [οὐδ'] οἰκήιον, ὠθέει τε ἐμπεσὼν τὰ πρήγματα ἄνευ νόου, χειμάρρῳ ποταμῷ ἴκελος;

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 82 (Δαρείος)

Πάρτε τις τρεις μορφές διακυβέρνησης που εξετάζουμε – τη δημοκρατία, την ολιγαρχία και τη μοναρχία – και υποθέστε ότι η καθεμιά είναι η καλύτερη στο είδος της. Εγώ πιστεύω πως η Τρίτη είναι πολύ προτιμότερη από τις άλλες δύο. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από έναν καλό κυβερνήτη. Η κρίση του θα είναι σύμφωνη με το χαρακτήρα του· ο έλεγχος που θα ασκεί πάνω στο λαό υπεράνω κριτικής· στην ολιγαρχία τα μέτρα που θα λαμβάνει απέναντι στους εχθρούς και στους προδότες θα κρατούνται πιο εύκολα μυστικά. Σε μια ολιγαρχία, το γεγονός ότι ένας αριθμός αντρών ανταγωνίζονται για διάκριση στις δημόσιες υπηρεσίες δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε βίαιες προσωπικές διενέξεις· καθένας απ’ αυτούς θέλει να φτάσει στην κορυφή και να δει τις δικές του προτάσεις να προωθούνται· έτσι, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Οι προσωπικές συγκρούσεις οδηγούν σε ανοιχτές διαμάχες, για να καταλήξουν σε αιματοχυσίες· κι απ’ αυτή την κατάσταση, η μόνη διέξοδος είναι η επιστροφή στη μοναρχία – μια καταφανής απόδειξη ότι το καθεστώς της μοναρχίας είναι καλύτερο. Σε μια δημοκρατία, πάλι, θα γίνουν αναπόφευκτα καταχρήσεις· σ’ αυτή την περίπτωση, πάντως, οι διεφθαρμένες συμφωνίες στις κυβερνητικές υπηρεσίες δεν οδηγούν σε ανοιχτές ρήξεις αλλά σε μυστικές συναλλαγές, όπου ο ένας υποστηρίζει τον άλλο. Και προχωρά έτσι, ώσπου κάποιος εμφανίζεται ως προστάτης του λαού και διαλύει τις φατρίες που κοιτούν τα δικά τους συμφέροντα. Αυτός κερδίζει το θαυμασμό του όχλου, ο οποίος, αργά ή γρήγορα, του εμπιστεύεται την απόλυτη εξουσία – να, λοιπόν, άλλη μια απόδειξη ότι η μοναρχία είναι καλύτερο καθεστώς. (μτφρ. Εκδ. ΚΑΚΤΟΣ)
Τριῶν γὰρ προκειμένων καὶ πάντων τῷ λόγῳ ἀρίστων ἐόντων, δήμου τε ἀρίστου καὶ ὀλιγαρχίης καὶ μουνάρχου, πολλῷ τοῦτο προέχειν λέγω. ᾿Ανδρὸς γὰρ ἑνὸς τοῦ ἀρίστου οὐδὲν ἄμεινον ἂν φανείη• γνώμῃ γὰρ τοιαύτῃ χρεώμενος ἐπιτροπεύοι ἂν ἀμωμήτως τοῦ πλήθεος, σιγῷτό τε ἂν βουλεύματα ἐπὶ δυσμενέας ἄνδρας οὕτω μάλιστα. ᾿Εν δὲ ὀλιγαρχίῃ πολλοῖσι ἀρετὴν ἐπασκέουσι ἐς τὸ κοινὸν ἔχθεα ἴδια ἰσχυρὰ φιλέει ἐγγίνεσθαι• αὐτὸς γὰρ ἕκαστος βουλόμενος κορυφαῖος εἶναι γνώμῃσί τε νικᾶν ἐς ἔχθεα μεγάλα ἀλλήλοισι ἀπικνέονται, ἐξ ὧν στάσιες ἐγγίνονται, ἐκ δὲ τῶν στασίων φόνος, ἐκ δὲ τοῦ φόνου ἀπέβη ἐς μουναρχίην• καὶ ἐν τούτῳ διέδεξε ὅσῳ ἐστὶ τοῦτο ἄριστον. Δήμου τε αὖ ἄρχοντος ἀδύνατα μὴ οὐ κακότητα ἐγγίνεσθαι• κακότητος τοίνυν ἐγγινομένης ἐς τὰ κοινὰ ἔχθεα μὲν οὐκ ἐγγίνεται τοῖσι κακοῖσι, φιλίαι δὲ ἰσχυραί• οἱ γὰρ κακοῦντες τὰ κοινὰ συγκύψαντες ποιεῦσι. Τοῦτο δὲ τοιοῦτο γίνεται ἐς ὃ ἂν προστάς τις τοῦ δήμου τοὺς τοιούτους παύσῃ• ἐκ δὲ αὐτῶν θωμάζεται οὗτος δὴ ὑπὸ τοῦ δήμου, θωμαζόμενος δὲ ἀν' ὦν ἐφάνη μούναρχος [ἐών]• καὶ ἐν τούτῳ δηλοῖ καὶ οὗτος ὡς ἡ μουναρχίη κράτιστον.

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ.80 (Οτάνης)

Πώς μπορεί να εντάξει κανείς τη μοναρχία σε ένα υγιές σύστημα διοίκησης, όταν επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να κάνει ό,τι του αρέσει χωρίς καμιά ευθύνη ή έλεγχο; Ακόμα κι οι καλύτεροι άνδρες, όταν έχουν απεριόριστη εξουσία, αλλάζουν αναπόφευκτα προς το χειρότερο. Είναι αδύνατο να συνεχίσει να αντιμετωπίζει κανείς τα πράγματα όπως πρωτύτερα συνήθιζε. Τα συνηθισμένα ελαττώματα ενός μονάρχη είναι ο φθόνος και η αλαζονεία. Ο φθόνος, γιατί είναι μια φυσική ανθρώπινη αδυναμία, και η αλαζονεία, γιατί τα υπερβολικά πλούτη κι η δύναμη τον οδηγούν στην αυταπάτη ότι δεν είναι κοινός άνθρωπος. Αυτά τα δύο ελαττώματα αποτελούν τη ρίζα κάθε κακίας. Οδηγούν σε πράξεις άγριας και αφύσικης σκληρότητας. Η απόλυτη εξουσία θα έπρεπε κανονικά να αποκλείει τον φθόνο, αφού ο κάτοχός της έχει επίσης τον έλεγχο πάνω σε κάθε τι που θα μπορούσε να επιθυμήσει. Κι όμως η στάση του είναι εντελώς αντίθετη απέναντι στους πολίτες. Ζηλεύουν τους καλύτερους απλώς και μόνο επειδή συνεχίζουν να ζουν, και βρίσκουν χαρά στους χειρότερους. Ακόμα, κανείς δεν είναι πιο πρόθυμος από έναν βασιλιά να ακούσει ψευτιές. Ο βασιλιάς είναι ο πιο αντιφατικός άνθρωπος. Δείξε του το σεβασμό που του αρμόζει και θα εξοργιστεί που δεν ταπεινώνεσαι μπροστά στη μεγαλειότητά του. Γονάτισε μπροστά του και θα σε μισήσει, γιατί είσαι ένας τιποτένιος κόλακας. Και το χειρότερο, ισοπεδώνει το οικοδόμημα των αρχαίων παραδόσεων και νόμων, εξαναγκάζει γυναίκες να υπηρετούν την ευχαρίστησή του κι επιβάλλει θανατική ποινή σε άντρες χωρίς να τους δικάσει. Σε τέλεια αντίθεση με όλα αυτά είναι η κυβέρνηση του λαού. πρώτον, έχει το ομορφότερο χαρακτηριστικό: την ισονομία. Και δεύτερον, ο λαός που έχει την εξουσία δεν κάνει τίποτε απ' ότι κάνουν οι μονάρχες. Στη δημοκρατία, κάθε αξιωματούχος ορίζεται με κλήρο και είναι υποχρεωμένος να λογοδοτεί για τη συμπεριφορά του. Όλα τα ζητήματα τίθενται σε ανοιχτή συζήτηση. Γι' αυτούς τους λόγους, προτείνω να παραμερίσουμε τη μοναρχία και να φέρουμε το λαό στην εξουσία. Γιατί στο λαό στηρίζονται τα πάντα (μτφρ. εκδ.ΚΑΚΤΟΣ)
Κῶς δ' ἂν εἴη χρῆμα κατηρτημένον μουναρχίη, τῇ ἔξεστι ἀνευθύνῳ ποιέειν τὰ βούλεται; Καὶ γὰρ ἂν τὸν ἄριστον ἀνδρῶν πάντων στάντα ἐς ταύτην τὴν ἀρχὴν ἐκτὸς τῶν ἐωθότων νοημάτων στήσειε. ᾿Εγγίνεται μὲν γάρ οἱ ὕβρις ὑπὸ τῶν παρεόντων ἀγαθῶν, φθόνος δὲ ἀρχῆθεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ. Δύο δ' ἔχων ταῦτα ἔχει πᾶσαν κακότητα• τὰ μὲν γὰρ ὕβρι κεκορημένος ἔρδει πολλὰ καὶ ἀτάσθαλα, τὰ δὲ φθόνῳ. Καίτοι ἄνδρα γε τύραννον ἄφθονον ἔδει εἶναι, ἔχοντά γε πάντα τὰ ἀγαθά• τὸ δὲ ὑπεναντίον τούτου ἐς τοὺς πολιήτας πέφυκε• φθονέει γὰρ τοῖσι ἀρίστοισι περιεοῦσί τε καὶ ζώουσι, χαίρει δὲ τοῖσι κακίστοισι τῶν ἀστῶν, διαβολὰς δὲ ἄριστος ἐνδέκεσθαι. ᾿Αναρμοστότατον δὲ πάντων• ἤν τε γὰρ αὐτὸν μετρίως θωμάζῃς, ἄχθεται ὅτι οὐ κάρτα θεραπεύεται, ἤν τε θεραπεύῃ τις κάρτα, ἄχθεται ἅτε θωπί. Τὰ δὲ δὴ μέγιστα ἔρχομαι ἐρέων• νόμαιά τε κινέει πάτρια καὶ βιᾶται γυναῖκας κτείνει τε ἀκρίτους. Πλῆθος δὲ ἄρχον πρῶτα μὲν οὔνομα πάντων κάλλιστον ἔχει, ἰσονομίην. Δεύτερα δὲ τούτων τῶν ὁ μούναρχος ποιέει οὐδέν• πάλῳ μὲν γὰρ ἀρχὰς ἄρχει, ὑπεύθυνον δὲ ἀρχὴν ἔχει, βουλεύματα δὲ πάντα ἐς τὸ κοινὸν ἀναφέρει. Τίθεμαι ὦν γνώμην μετέντας ἡμέας μουναρχίην τὸ πλῆθος ἀέξειν• ἐν γὰρ τῷ πολλῷ ἔνι τὰ πάντα.

Μένανδρος, Δύσκολος, στιχ. 797-804 (Σώστρατος)

Για τα χρήματα μιλάς, πατέρα, που είναι αβέβαιο πράγμα. Αν πιστεύεις πως αυτά θα παραμείνουν για πάντα σε σένα, φύλαγέ τα και μην τα δίνεις σε κανέναν· αυτά, όμως, πατέρα, δεν τα εξουσιάζεις, μήτε θα έχεις πάντα την ίδια τύχη, και γι' αυτό μη διστάζεις να τα μοιράζεις· η τύχη άλλωστε σου τα χάρισε όλα κι αυτή ανά πάσα στιγμή μπορεί να σου τα πάρει και να τα δώσει σε άλλον ανάξιο.
περί χρημάτων λαλεῖς, ἀβεβαίου πράγματος. εἰ μέν γάρ οἶσθα ταῦτα παραμενοῦντα σοι εἰς πάντα τόν χρόνον, φύλαττε μηδενί τοῦ σοῦ μεταδιδούς· ὧν δέ μή σύ κύριος εἶ, μηδέ σαυτοῦ τῆς τύχης δέ πάντ᾿ ἔχεις, μή τι φθονοίης, ὦ πάτερ, τούτων τινί, αὕτη γάρ ἄλλωι, τυχόν ἀναξίωι τινί, παρελομένη σοῦ πάντα προσθήσει πάλιν

Μένανδρος, Δύσκολος, στιχ. 271-279 (Γοργίας)

Νομίζω πως στη ζωή όλων των ανθρώπων, ευτυχισμένων και δυστυχισμένων, υπάρχει ένα τέλος και κάποια μεταβολή· και για τον ευτυχισμένο μέχρι αυτό το σημείο τα πράγματα πηγαίνουν καλά, όσο χρόνο μπορεί να αντέχει την καλή του τύχη, χωρίς να κάνει αδικίες· αν, όμως, παρασυρθεί από την πλεονεξία για πλούτο και γίνει άδικος, τότε οδηγείται στη δυστυχία
εἶναι νομίζω πᾶσιν ἀνθρώποις ἐγώ τοῖς τ᾿ εὐτυχοῦσιν τοῖς τε πράττουσιν κακῶς πέρας τι τούτου καί μεταλλαγήν τινά, καί τῷ μέν εὐτυχοῦντι μέχρι τούτου μένειν τά πράγματ᾿ εὐθενοῦντ᾿ ἀεί τά τοῦ βίου ὅσον ἄν χρόνον φέρειν δύνηται τήν τύχην μηδέν ποιήσας ἄδικον· εἰς δέ τοῦθ᾿ ὅταν ἔλθηι προαχθείς τοῖς ἀγαθοῖς, ἐνταῦθά που τήν μεταβολήν τήν εἰς τό χεῖρον λαμβάνει.

Ευριπίδης, Φοίνισσαι, στιχ. 553-557 (Ιοκάστη)

Και τι είναι το παραπανίσιο; Μια λέξη μόνο· γιατί τα απαραίτητα είναι αρκετά για τους συνετούς. Τα χρήματα δεν ανήκουν στους ανθρώπους, αλλά στους θεούς που μας τα δώσανε να τα φροντίζουμε· όταν το επιθυμούν μας τα παίρνουν πάλι
τί δ᾿ ἐστί τό πλέον; ὄνομ᾿ ἔχει μόνον· ἐπεί τά γ᾿ ἀρκοῦνθ᾿ ἱκανά τοῖς γε σώφροσιν. οὔτοι τά χρήματ᾿ ἴδια, κέκτηνται βροτοί, τά τῶν θεῶν δ᾿ ἔχοντες ἐπιμελούμεθα· ὅταν δέ χρήζωσ᾿ αὔτ᾿ ἀφαιροῦνται πάλιν

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 72 (Οτάνης προς Δαρείο)

Και αυτοί που λένε ψέματα και αυτοί που λένε αλήθεια, όλοι επιθυμούμε το ίδιο, δηλαδή το όφελός μας· οι μεν ψεύδονται όταν πρόκειται να κερδίσουν κάτι με το ψέμα τους, οι δε λένε την αλήθεια, για να αποσπάσουν κέρδος, αλλά και για να τους εκτιμούν για την ειλικρίνειά τους. Έτσι, αν και ακολουθούν διαφορετικό δρόμο, έχουν τον ίδιο στόχο - το συμφέρον τους
τοῦ γάρ αὐτοῦ γλιχόμεθα οἵ τε ψευδόμενοι καί οἱ τῇ ἀληθείῃ διαχρεώμενοι· οἱ μέν γε ψεύδονται τοτε ἐπεάν τι μέλλωσι τοῖσι ψεύδεσι πείσαντες κερδήσεσθαι, οἱ δ' ἀληθίζονται ἵνα τι τῇ ἀληθείη ἐπισπάσωνται κέρδος καί τις μᾶλλον σφι ἐπιτράπηται. Οὕτω οὐ ταὐτά ἀσκέοντες τὠυτοῦ περιεχόμεθα.

Ευριπίδης, Ηρακλείδαι, στιχ.458-460 (Ιόλαος)

Ευχής έργο θα ήταν ο σοφός άντρας να βρίσκει σοφό εχθρό και όχι κάποιον αμαθή και βάρβαρο· γιατί τότε ο καθένας θα μπορούσε να πετύχει πολύ σεβασμό και δίκιο γι' αυτά που υποφέρει
τοῖς σοφοῖς δέ εὐκτόν σοφῷ ἔχθραν συνάπτειν, μή ἀμαθεῖν φρονήματι· πολλῆς γάρ αἰδοῦς καί δίκης τις ἄν τύχοι