Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 390-391 (χορός)

Ο Δίας…μοιράζοντας σωστά το άδικο στους κακούς τα δίκαια στους νομοταγείς
Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 385-386 (βασιλιάς Πελασγός)

Όση εξουσία και να ‘χω, ποτέ δε θ’ αποφάσιζα χωρίς τη γνώμη του λαού
οὐκ ἄνευ δήμου τάδε πράξαιμ' ἄν, οὐδέ περ κρατῶν

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 379-380 (χορός)

Μακάρι να μην υποδουλωθώ ποτέ στην εξουσία των αντρών
μή τί ποτ' οὖν γενοίμαν ὑποχείριος κράτεσιν ἀρσένων

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 372-373 (χορός)

Βαριά η οργή του Ικέσιου Δία πέφτει σ’ αυτούς που στέκονται χωρίς ευσπλαχνία μπροστά στις θρηνητικές κραυγές των πονεμένων ανθρώπων
μένει τοι Ζηνὸς ἱκταίου κότος δυσπαραθέλκτους παθόντος οἴκτοις.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 349-351 (χορός)

Όποιος λυπάται τον ικέτη, οι θεοί τιμούνε πάντα τις θυσίες του σαν προσφορές ευσεβούς ανθρώπου
ποτιτρόπαιον αἰδόμενος † οὖνπερ ἱεροδόκα † ... θεῶν λήματ' ἀπ' ἀνδρὸς ἁγνοῦ.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 330 (χορός)

Αλλά η Δίκη προστατεύει τους συμμάχους της
ἀλλ' ἡ Δίκη γε ξυμμάχων ὑπερστατεῖ.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 324 (χορός)

Ποιος αγαπά αυτούς που τον παίρνουν για δούλο;
τίς δ' ἂν φιλοῦσ' ὄνοιτο τοὺς κεκτημένους;

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 315-316 (χορός)

Ποικίλες είναι οι συμφορές των ανθρώπων, καμία δε θα βρεις πουθενά ίδια με άλλη
αἰόλ' ἀνθρώπων κακά, πόνου δ' ἴδοις ἂν οὐδαμοῦ ταὐτὸν πτερόν

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 263 (Πελασγός, βασιλιάς Άργους)

Στην πόλη δεν αρέσουν τα πολλά λόγια
μακράν γε μὲν δὴ ῥῆσιν οὐ στέργει πόλις.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 220-221 (Δαναός)

και εκεί (στον κάτω κόσμο) τα αμαρτήματα, όπως λένε, δικάζει(ο Άδης) ως άλλος Δίας σε έσχατη κρίση
κἀκεῖ δικάζει τἀμπλακήμαθ', ὡς λόγος, Ζεὺς ἄλλος ἐν καμοῦσιν ὑστάτας δίκας.

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 217-218 (Δαναός)

Πώς γίνεται να θεωρείται αγνός ένας άντρας που με τη βία και χωρίς τη θέληση των γονιών της παίρνει κάποια για γυναίκα του;
πῶς δ' ἂν γαμῶν ἄκουσαν ἄκοντος πάρα ἁγνὸς γένοιτ' ἄν;

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 192-193 (Δαναός)

Να υποχωρείτε!...Οι αδύναμοι δεν πρέπει να μιλούν με αναίδεια.
…εἴκειν•… θρασυστομεῖν γὰρ οὐ πρέπει τοὺς ἥσσονας

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 190 (Δαναός)

Ποτέ να μη μιλάτε πριν την ώρα που πρέπει και ούτε να μακρηγορείτε
καὶ μὴ πρόλεσχος μηδ' ἐφολκὸς ἐν λόγῳ γένῃ

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 115-116 (χορός)

Πλήθος θυσίες κάνουν οι θνητοί στους θεούς όταν πλησιάζει ο θάνατος
θεοῖς δ' ἐναγέα τέλεα πελομένων καλῶς ἐπίδρομ', ὁπόθι θάνατος ἀπῇ

Αισχύλος, Ικέτιδες, στιχ. 95 (χορός)

Όλα, και χωρίς κόπο, στους θεούς (βασίζονται)
πᾶν ἄπονον δαιμονίων

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 1178 (Ηρακλής)

Τον καλύτερο νόμο βρήκε αυτός που υπακούει τον πατέρα του
νόμον κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 952 (χορός)

Είναι το ίδιο πράγμα να έχεις (συμφορές) με το να περιμένεις καινούριες
κοινὰ δ' ἔχειν τε καὶ μέλλειν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 943-946 (τροφός)

Όποιος λογαριάζει πως θα ζήσει δύο ή και περισσότερες ημέρες, ματαιοδοξεί· γιατί δεν υπάρχει αύριο, χωρίς κάποιος να πάθει κακό τη σημερινή ημέρα
εἴ τις δύο ἢ καί τι πλείους ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν• οὐ γὰρ ἔσθ' ἥ γ' αὔριον, πρὶν εὖ πάθῃ τις τὴν παροῦσαν ἡμέραν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 723-728 (Χορός-Δηιάνειρα)

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν' ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ' ἐλπίδ' οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ' ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ' ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ 'ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 669-670 (Δηιάνειρα)

Ποτέ δε θα συμβούλευα κάποιον να δείξει προθυμία για πράξη με άγνωστο αποτέλεσμα
μήποτ' ἂν προθυμίαν ἄδηλον ἔργου τῳ παραινέσαι λαβεῖν.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 596-597 (Δηιάνειρα)

Αν ετοιμάζεις κάτι στα κρυφά, ακόμα κι αν είναι κακή πράξη, ποτέ δε θα σε ντροπιάσει
ὡς σκότῳ κἂν αἰσχρὰ πράσσῃς, οὔποτ' αἰσχύνῃ πεσῇ.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 582-583 (Δηιάνειρα)

Πράξεις κακές ούτε τις ξέρω ούτε θέλω να τις μάθω, κι αυτές που τολμούν τέτοιες πράξεις τις μισώ
Κακὰς δὲ τόλμας μήτ' ἐπισταίμην ἐγὼ μήτ' ἐκμάθοιμι, τάς τε τολμώσας στυγῶ.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 547-549 (Δηιάνειρα)

Γιατί βλέπω τη νεότητα εκείνης να γλυκοφουντώνει, ενώ τη δική μου να μαραίνεται· στον άντρα αρέσει να κόβει με πόθο της νιότης τον ανθό και ν’ αποτραβιέται από τις ώριμες
῾Ορῶ γὰρ ἥβην τὴν μὲν ἕρπουσαν πρόσω, τὴν δὲ φθίνουσαν• ὧν ἀφαρπάζειν φιλεῖ ὀφθαλμὸς ἄνθος, τῶν δ' ὑπεκτρέπει πόδα

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 458-459 (Δηιάνειρα)

Το να μη γνωρίζω την αλήθεια θα με έθλιβε πολύ· το να τη μάθω τι κακό να μου κάνει;
τὸ μὴ πυθέσθαι, τοῦτό μ' ἀλγύνειεν ἄν• τὸ δ' εἰδέναι τί δεινόν;

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 441-444 (Δηιάνειρα)

Δε στέκει καλά στα μυαλά του όποιος πάει να χτυπηθεί με τον έρωτα σαν πυγμάχος. Γιατί αυτός εξουσιάζει και τους θεούς ακόμα, όπως του αρέσει, και βέβαια και μένα
῎Ερωτι μὲν γοῦν ὅστις ἀντανίσταται πύκτης ὅπως ἐς χεῖρας οὐ καλῶς φρονεῖ.
Οὗτος γὰρ ἄρχει καὶ θεῶν ὅπως θέλει, κἀμοῦ γε

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 434-435 (Λίχας)

Δεν είναι χαρακτηριστικού συνετού ανθρώπου το να συζητά μ’ έναν τρελό
Τὸ γὰρ νοσοῦντι ληρεῖν ἀνδρὸς οὐχὶ σώφρονος.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 425-426 (Λίχας)

Δεν είναι το ίδιο να αναπαράγεις μια φήμη με το να γνωρίζεις την αλήθεια
ταὐτὸ δ' οὐχὶ γίγνεται δόκησιν εἰπεῖν κἀξακριβῶσαι λόγον.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 296-297 (Δηιάνειρα)

Όμως είναι ανάγκη αυτοί που εξετάζουν καλά τα πάντα να φοβούνται μήπως και αυτός που ευτυχεί πέσει κάποτε σε βάσανα
῞Ομως δ' ἔνεστι τοῖσιν εὖ σκοπουμένοις ταρβεῖν τὸν εὖ πράσσοντα μὴ σφαλῇ ποτε.

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 144-148 (Δηιάνειρα)

Γιατί η νεότητα βόσκει μες στα όνειρά της και ούτε η ζέστη του ήλιου ούτε η βροχή ούτε ο αέρας την κλονίζουν, αλλά υψώνεται έξω από κόπους στις απολαύσεις της ζωής
Τὸ γὰρ νεάζον ἐν τοιοῖσδε βόσκεται χώροισιν αὑτοῦ, καί νιν οὐ θάλπος θεοῦ, οὐδ' ὄμβρος, οὐδὲ πνευμάτων οὐδὲν κλονεῖ, ἀλλ' ἡδοναῖς ἄμοχθον ἐξαίρει βίον ἐς τοῦθ'

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ. 126-137 (χορός)

Γιατί τίποτα χωρίς βάσανα δεν έδωσε στους ανθρώπους ο βασιλιάς των πάντων, ο Δίας· αλλά ο πόνος και η χαρά σε όλους κάνουν κύκλο, όπως κυκλικά γυρίζει ο αστερισμός της Άρκτου. Γιατί στους ανθρώπους ούτε το μαύρο σκοτάδι ούτε οι συμφορές ούτε τα πλούτη μένουν, αλλά φεύγουν γρήγορα, έρχονται και παρέρχονται, φέρνοντας χαρές και πίκρες σε όλους
ἀνάλγητα γὰρ οὐδ' ὁ πάντα κραίνων βασιλεὺς ἐπέβαλε θνατοῖς Κρονίδας• ἀλλ' ἐπὶ πῆμα καὶ χαρὰ πᾶσι κυκλοῦσιν, οἷον ῎Αρκτου στροφάδες κέλευθοι. Μένει γὰρ οὔτ' αἰόλα νὺξ βροτοῖσιν οὔτε Κῆρες οὔτε πλοῦτος, ἀλλ' ἄφαρ βέβακε, τῷ δ' ἐπέρχεται χαίρειν τε καὶ στέρεσθαι

Σοφοκλής, Τραχίνιαι, στιχ.2-3 (Δηιάνειρα)

Για κανέναν από τους ανθρώπους, πριν πεθάνει, δεν μπορείς να μάθεις αν είχε καλή ή δυστυχισμένη ζωή
οὐκ ἂν αἰῶν' ἐκμάθοις βροτῶν, πρὶν ἂν θάνῃ τις, οὔτ' εἰ χρηστὸς οὔτ' εἴ τῳ κακός•

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.76

Τους πολιτικούς που δωροδοκούνται να τους τιμωρείτε και να τους μισείτε όπου κι αν βρίσκονται, για να γίνεται φανερό πως οι δίκαιοι κι αυτοί που ζουν με μέτρο έχουν πάρει σωστές αποφάσεις και για τους άλλους και για τους εαυτούς τους
τοὺς ἐπὶ τοῖς πράγμασι δωροδοκοῦντας κολάζειν καὶ μισεῖν πανταχοῦ, ἵν' οἱ μέτριοι καὶ δικαίους αὑτοὺς παρέχοντες εὖ βεβουλεῦσθαι δοκῶσι καὶ τοῖς ἄλλοις καὶ ἑαυτοῖς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 75

Έτσι, λοιπόν, και γι’ αυτά που λέω εγώ και για γι’ αυτά που μπορεί να πει κάποιος άλλος, από σας μεν τους ίδιους να ζητάτε τα έργα, τα καλύτερα, όμως, που μπορούν να ειπωθούν, από τον ρήτορα
οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ὧν ἂν ἐγὼ λέγω καὶ περὶ ὧν ἂν ὁ δεῖν' εἴπῃ, τὰ μὲν ἔργα παρ' ὑμῶν αὐτῶν ζητεῖτε, ἅ δὲ βέλτιστα ἔνεστι λέγειν παρὰ τοῦ παριόντος.

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 73

Εγώ, όμως, θα πω σε σας τη γνώμη μου γι’ αυτά και δε θα σας αποκρύψω τίποτα. Νομίζω πως το έργο αυτού που σας συμβουλεύει δεν είναι άλλο από το να σας δίνει τις καλύτερες συμβουλές
ἐγὼ δ' ὡς ἔχω περὶ τούτων, λέξω πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι. οὐδ' εἶναι νομίζω τοῦ συμβουλεύοντος ὑμῖν ἔργον οὐδὲν πλὴν εἰπεῖν τὰ βέλτιστα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.72

Ούτε μου φαίνεται πως είναι γνώρισμα δίκαιου πολίτη-πολιτικού να μηχανεύεται τέτοιες πολιτικές με τις οποίες ναι μεν εγώ θα γίνω άμεσα πρώτος πολίτης ανάμεσά σας, ενώ εσείς θα γίνετε τελευταίοι ανάμεσα στους άλλους (Έλληνες)· αντίθετα, η πόλη πρέπει να προοδεύει με τις πολιτικές των καλών πολιτών-πολιτικών, και όλοι οι πολίτες-πολιτικοί πρέπει πάντα να προτείνουν τις καλύτερες και όχι τις πιο εύκολες · γιατί προς τις δεύτερες θα βαδίσει η ίδια η φύση, αλλά ο καλός πολίτης-πολιτικός πρέπει με τη λογική να σας διδάσκει και να σας οδηγεί στις πρώτες
οὐδ' ἔμοιγε δοκεῖ δικαίου τοῦτ' εἶναι πολίτου, τοιαῦτα πολιτεύμαθ' εὑρίσκειν ἐξ ὧν ἐγὼ μὲν πρῶτος ὑμῶν ἔσομαι εὐθέως, ὑμεῖς δὲ τῶν ἄλλων ὕστατοι• ἀλλὰ συναυξάνεσθαι δεῖ τὴν πόλιν τοῖς τῶν ἀγαθῶν πολιτῶν πολιτεύμασι, καὶ τὸ βέλτιστον ἀεί, μὴ τὸ ῥᾷστον ἅπαντας λέγειν• ἐπ' ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἡ φύσις αὐτὴ βαδιεῖται, ἐπὶ τοῦτο δὲ τῷ λόγῳ δεῖ προάγεσθαι διδάσκοντα τὸν ἀγαθὸν πολίτην.

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 69-70

Όποιος, όμως, προσδοκώντας στο καλύτερο εναντιώνεται πολλές φορές στις επιθυμίες σας και δεν μιλά για να σας ευχαριστήσει αλλά λέει πάντα το καλύτερο, και επιλέγει αυτή την πολιτική στην οποία κυρίαρχο ρόλο στα περισσότερα ζητήματα παίζει η τύχη και όχι οι υπολογισμοί, και που και για τα δύο αυτά αναλαμβάνει την ευθύνη απέναντί σας, αυτός είναι άνδρας γενναίος· και ένας τέτοιος άνδρας είναι χρήσιμος πολίτης, και όχι αυτοί που για τη δημοφιλία μιας ημέρας έχουν αφανίσει τα μεγαλύτερα συμφέροντα της πόλης· αυτούς τους άνδρες εγώ καθόλου δεν τους ζηλεύω ούτε τους θεωρώ πολίτες αντάξιους της πόλης μας
ὅστις δ' ὑπὲρ τοῦ βελτίστου πολλὰ τοῖς ὑμετέροις ἐναντιοῦται βουλήμασι, καὶ μηδὲν λέγει πρὸς χάριν ἀλλὰ τὸ βέλτιστον ἀεί, καὶ τὴν τοιαύτην πολιτείαν προαιρεῖται ἐν ᾗ πλειόνων ἡ τύχη κυρία γίγνεται ἢ οἱ λογισμοί, τούτων δ' ἀμφοτέρων ἑαυτὸν ὑπεύθυνον ὑμῖν παρέχει, οὗτός ἐστ' ἀνδρεῖος, καὶ χρήσιμός γε πολίτης ὁ τοιοῦτός ἐστιν, οὐχ οἱ τῆς παρ' ἡμέραν χάριτος τὰ μέγιστα τῆς πόλεως ἀπολωλεκότες, οὓς ἐγὼ τοσούτου δέω ζηλοῦν ἢ νομίζειν ἀξίους πολίτας τῆς πόλεως εἶναι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 66

Γιατί εγώ βέβαια θεωρώ πλούτο για την πόλη τους συμμάχους, την αξιοπιστία, την καλή διάθεση
πόλεως γὰρ ἔγωγε πλοῦτον ἡγοῦμαι συμμάχους, πίστιν, εὔνοιαν

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 66

Και πράγματι, μερικοί από αυτούς (τους πολιτικούς) από φτωχοί έγιναν γρήγορα και ξαφνικά πλούσιοι, και από άγνωστοι και άσημοι γνωστοί, ενώ εσείς, αντίθετα, από ένδοξοι καταλήξατε άσημοι και από πλούσιοι φτωχοί
καὶ γάρ τοι τούτων μὲν ἐκ πτωχῶν ἔνιοι ταχὺ πλούσιοι γίγνονται, καὶ ἐξ ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων ἔνδοξοι καὶ γνώριμοι, ὑμεῖς δὲ τοὐναντίον ἐκ μὲν ἐνδόξων ἄδοξοι, ἐκ δ' εὐπόρων ἄποροι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 61

Γιατί δεν είναι δυνατόν, δεν είναι δυνατόν να νικήσετε τους εχθρούς που βρίσκονται έξω από την πόλη, αν δεν τιμωρήσετε πρώτα τους εχθρούς που βρίσκονται μέσα σ’ αυτήν
οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστι τῶν ἔξω τῆς πόλεως ἐχθρῶν κρατῆσαι, πρὶν ἂν τοὺς ἐν αὐτῇ τῇ πόλει κολάσητ' ἐχθρούς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 59

Γιατί δεν υπάρχει τίποτε άλλο μεταξύ του να μην υπερασπίζεται κανείς τον εαυτό του και το να μην τον αφήνουν να ζει σε ησυχία
οὐ γὰρ ἄλλο γ' οὐδέν ἐστι μεταξὺ τοῦ μήτ' ἀμύνεσθαι μήτ' ἄγειν ἡσυχίαν ἐᾶσθαι

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 41

Πολλά μπορούν να συμβούν στον άνθρωπο
ἃ πολλὰ γένοιτ' ἂν ἀνθρώπῳ

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 34

Τώρα, όμως, με τη δημαγωγία τους και ευχαριστώντας σας υπερβολικά έτσι σας έχουν προδιαθέσει, ώστε από τη μια μεριά στις συνελεύσεις να περνάτε καλά και να κολακεύεστε ακούγοντας όλα όσα σας ευχαριστούν, από την άλλη στα πολιτικά πράγματα και με αυτά που γίνονται να αντιμετωπίζετε ήδη τον υπέρτατο κίνδυνο
νῦν δὲ δημαγωγοῦντες ὑμᾶς καὶ χαριζόμενοι καθ' ὑπερβολὴν οὕτω διατεθήκασιν, ὥστ' ἐν μὲν ταῖς ἐκκλησίαις τρυφᾶν καὶ κολακεύεσθαι πάντα πρὸς ἡδονὴν ἀκούοντας, ἐν δὲ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς γιγνομένοις περὶ τῶν ἐσχάτων ἤδη κινδυνεύειν

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 32

Όταν μιλώ για ό,τι είναι καλύτερο για σας και την πόλη, ας μου επιτραπεί να μιλώ με παρρησία
ὅταν εἵνεκα τοῦ βελτίστου λέγω, ἔστω παρρησία

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 22

Αλλά με τα λόγια αυτούς που μιλούν αντάξια της πόλεως τους επαινούμε, ενώ με τις πράξεις μας υποστηρίζουμε τους αντιπάλους τους
ἀλλ' ἐν μὲν τοῖς λόγοις τοὺς τῆς πόλεως λέγοντας ἄξι' ἐπαινοῦμεν, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις τοῖς ἐναντιουμένοις τούτοις συναγωνιζόμεθα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ. 21

Επιθυμώ, λοιπόν, να εξετάσετε με παρρησία τα τωρινά προβλήματα της πόλης, και να σκεφτείτε τι μπορούμε να κάνουμε τώρα οι ίδιοι και πως θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα
Βούλομαι τοίνυν [ὑμᾶς] μετὰ παρρησίας ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπως χρώμεθ' αὐτοῖς

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.11

Εμείς δε μόνο όταν πληροφορηθούμε ότι κάτι συμβαίνει θορυβούμαστε και προετοιμαζόμαστε
ἡμεῖς δ' ἐπειδὰν πυθώμεθά τι γιγνόμενον, τηνικαῦτα θορυβούμεθα καὶ παρασκευαζόμεθα

Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω, παρ.1

Έπρεπε, Αθηναίοι, όλοι οι ρήτορες να μην εκφωνούν κανένα λόγο παρασυρόμενοι ούτε από έχθρα ούτε για την ευχαρίστηση των ακροατών, αλλά αυτό που κάθε ρήτορας θεωρεί καλύτερο αυτό και να προτείνει, και μάλιστα όταν συνεδριάζετε για τα κοινά και για σπουδαίας σημασίας ζητήματα. Επειδή, όμως, μερικοί ρητορεύουν παρασυρόμενοι είτε από φιλόνικη διάθεση είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία , πρέπει εσείς, Αθηναίοι, απομακρύνοντας όλα τα άλλα, αυτά που νομίζετε πως συμφέρουν στην πόλη, αυτά και να αποφασίσετε και να πράξετε
῎Εδει μέν, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς λέγοντας ἅπαντας μήτε πρὸς ἔχθραν ποιεῖσθαι λόγον μηδένα μήτε πρὸς χάριν, ἀλλ' ὃ βέλτιστον ἕκαστος ἡγεῖτο, τοῦτ' ἀποφαίνεσθαι, ἄλλως τε καὶ περὶ κοινῶν πραγμάτων καὶ μεγάλων ὑμῶν βουλευομένων• ἐπεὶ δ' ἔνιοι τὰ μὲν φιλονικίᾳ, τὰ δ' ᾑτινιδήποτ' αἰτίᾳ προάγονται λέγειν, ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς πολλοὺς δεῖ πάντα τἄλλ' ἀφελόντας, ἃ τῇ πόλει νομίζετε συμφέρειν, ταῦτα καὶ ψηφίζεσθαι καὶ πράττειν

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.13

Γιατί πολλά θυσιάσαμε γι’ αυτή (την ειρήνη), τα οποία, αν τα είχαμε, τότε ο πόλεμος θα ήταν για μας ασφαλέστερος και ευκολότερος απ’ ότι τώρα
πολλὰ γὰρ προείμεθα, ὧν ὑπαρχόντων τότ' ἂν ἢ νῦν ἀσφαλέστερος καὶ ῥᾴων ἦν ἡμῖν ὁ πόλεμος

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.13

Αλλά όταν, όπως ακριβώς σε μια ζυγαριά, βάλεις στη μια μεριά χρήματα, τότε το βάρος τους συμπαρασύρει προς το μέρος τους τη λογική κρίση, κι αυτός που κάνει αυτό, δεν μπορεί ούτε να σκεφτεί σωστά ούτε κι ανεπηρέαστα
ὅταν δ' ἐπὶ θάτερ' ὥσπερ εἰς τρυτάνην ἀργύριον προσενέγκῃς, οἴχεται φέρον καὶ καθείλκυκε τὸν λογισμὸν ἐφ' αὑτό, καὶ οὐκ ἂν ἔτ' ὀρθῶς οὐδ' ὑγιῶς ὁ τοῦτο ποιήσας περὶ οὐδενὸς λογίσαιτο

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.12

Ένα πράγμα, Αθηναίοι, η καλή μου τύχη, την οποία θεωρώ πως είναι ανώτερη από κάθε ικανότητα και σοφία που υπάρχει στους ανθρώπους
ἓν μέν, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, δι' εὐτυχίαν, ἣν συμπάσης ἐγὼ τῆς ἐν ἀνθρώποις οὔσης δεινότητος καὶ σοφίας ὁρῶ κρατοῦσαν

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ.3

Αν θελήσετε να μ’ ακούσετε απέχοντας από αποδοκιμασίες και φιλόνικη διάθεση, όπως ταιριάζει σε ανθρώπους που συνεδριάζουν για να αποφασίσουν για την πόλη και για τόσο σημαντικά ζητήματα, θα μου δώσετε τη δυνατότητα και να σας μιλήσω και να σας συμβουλεύσω, και μ’ αυτά που θα σας πω και η παρούσα κατάσταση θα βελτιωθεί και να διασωθούν αυτά που αφήσατε στην τύχη τους.
ἂν ἐθελήσητε τοῦ θορυβεῖν καὶ φιλονικεῖν ἀποστάντες ἀκούειν, ὡς ὑπὲρ πόλεως βουλευομένοις καὶ τηλικούτων πραγμάτων προσήκει, ἕξειν καὶ λέγειν καὶ συμβουλεύειν δι' ὧν καὶ τὰ παρόντ' ἔσται βελτίω καὶ τὰ προειμένα σωθήσεται.

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ. 2

Γιατί (Αθηναίοι) όλοι οι άλλοι άνθρωποι συνηθίζουν να παίρνουν αποφάσεις πριν από αυτά που θα γίνουν, ενώ εσείς μετά απ’ αυτά. Αυτό πάντοτε, απ’ όσα εγώ γνωρίζω, έχει ως αποτέλεσμα αυτόν που σας κατακρίνει για τα λάθη σας να τον επαινείτε και να τον θεωρείτε καλό ρήτορα, ενώ τα γεγονότα και αυτά για τα οποία πρέπει να πάρετε αποφάσεις έχουν ήδη ξεφύγει από τον έλεγχό σας.
οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι πάντες ἄνθρωποι πρὸ τῶν πραγμάτων εἰώθασι χρῆσθαι τῷ βουλεύεσθαι, ὑμεῖς δὲ μετὰ τὰ πράγματα. ἐκ δὲ τούτου συμβαίνει παρὰ πάντα τὸν χρόνον ὃν οἶδ' ἐγώ, τὸν μὲν οἷς ἂν ἁμάρτητ' ἐπιτιμῶντα εὐδοκιμεῖν καὶ δοκεῖν εὖ λέγειν, τὰ δὲ πράγματα καὶ περὶ ὧν βουλεύεσθ' ἐκφεύγειν ὑμᾶς.

Δημοσθένης, Περί Ειρήνης, παρ. 2

Η λήψη μιας απόφασης είναι από τη φύση της δύσκολη και προβληματική
δυσκόλου δ' ὄντος φύσει καὶ χαλεποῦ τοῦ βουλεύεσθαι

Δημοσθένης, Περί Αλοννήσου, παρ.45

Αν βέβαια έχετε το μυαλό σας στο κεφάλι και όχι στις φτέρνες να το πατάτε
εἴπερ ὑμεῖς τὸν ἐγκέφαλον ἐν τοῖς κροτάφοις καὶ μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον φορεῖτε

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ.34

Γιατί βλέπω πως τις περισσότερες φορές μερικοί εκδηλώνουν την οργή τους όχι στους υπεύθυνους αλλά σ’ αυτούς που είναι του χεριού τους
ὁρῶ γὰρ ὡς τὰ πόλλ' ἐνίους οὐκ εἰς τοὺς αἰτίους, ἀλλ' εἰς τοὺς ὑπὸ χεῖρα μάλιστα τὴν ὀργὴν ἀφιέντας

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 31

Εγώ θα σας πω την αλήθεια με παρρησία και δε θα σας αποκρύψω τίποτα
ἐγὼ τἀληθῆ μετὰ παρρησίας ἐρῶ πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 27

Επειδή τώρα, χωρίς να το καταλάβετε, δεν κάνετε τίποτα, θα υποστείτε τα πάντα· τόσο πολύ υπερισχύουν η εφήμερη ευχαρίστηση και νωθρότητά σας απ’ αυτό που πρόκειται να σας ωφελήσει κάποτε στο μέλλον
ἐκ τοῦ μηδὲν ἤδη ποιῆσαι λήσεθ', ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, πάνθ' ὑπομείναντες• οὕτως ἡ παραυτίχ' ἡδονὴ καὶ ῥᾳστώνη μεῖζον ἰσχύει τοῦ ποθ' ὕστερον συνοίσειν μέλλοντος.

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 25

Κάθε βασιλιάς και κάθε τύραννος είναι εχθρός της ελευθερίας και ενάντιος στους νόμους
βασιλεὺς γὰρ καὶ τύραννος ἅπας ἐχθρὸς ἐλευθερίᾳ καὶ νόμοις ἐναντίος

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ.23-24

Για τις πόλεις έχουν βρεθεί κάθε είδους μέσα προστασίας, όπως τα χαρακώματα, τα τείχη, οι τάφροι και τα όσα άλλα παρόμοια. Και όλα αυτά είναι χειροποίητα και απαιτούνται επιπλέον δαπάνες· ένα κοινό μέσο ασφαλείας, όμως, έχει αποκτήσει η φύση των συνετών ανθρώπων, το οποίο είναι καλό και σωτήριο για όλους, και κυρίως για την προστασία των λαών από τους τυράννους. Ποιο είναι αυτό; Η δυσπιστία! Να την φυλάτε και να την κρατάτε σφιχτά· αν τη διατηρείτε, δεν θα πάθετε κανένα κακό
παντοδαπὰ εὑρημένα ταῖς πόλεσιν πρὸς φυλακὴν καὶ σωτηρίαν, οἷον χαρακώματα καὶ τείχη καὶ τάφροι καὶ τἄλλ' ὅσα τοιαῦτα. καὶ ταῦτα μέν ἐστιν ἅπαντα χειροποίητα καὶ δαπάνης προσδεῖται• ἓν δέ τι κοινὸν ἡ φύσις τῶν εὖ φρονούντων ἐν αὑτῇ κέκτηται φυλακτήριον, ὃ πᾶσι μέν ἐστ' ἀγαθὸν καὶ σωτήριον, μάλιστα δὲ τοῖς πλήθεσι πρὸς τοὺς τυράννους. τί οὖν ἐστι τοῦτο; ἀπιστία. ταύτην φυλάττετε, ταύτης ἀντέχεσθε• ἂν ταύτην σῴζητε, οὐδὲν μὴ δεινὸν πάθητε

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 11

Γιατί είναι σπουδαιότερα τα κατορθώματα εκείνων από το να μπορεί κάποιος να τα εκφράσει με λόγια
ἔστι γὰρ μείζω τἀκείνων ἔργα ἢ ὡς τῷ λόγῳ τις ἂν εἴποι

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 5

Αλλά όλοι σας, και οι ρήτορες και οι ακροατές, πρέπει να προτιμάτε τα καλύτερα και τα σωτήρια και όχι τα πιο εύκολα και τα πιο ευχάριστα
ἀλλὰ καὶ τοῖς λέγουσιν ἅπασι καὶ τοῖς ἀκούουσιν ὑμῖν τὰ βέλτιστα καὶ τὰ σώσοντα τῶν ῥᾴστων καὶ τῶν ἡδίστων προαιρετέον.

Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Β΄, παρ. 4

Σε όσα κάποιος καταναλώνει πολύ χρόνο και καταγίνεται μ’ αυτά, σ’ αυτά υπερτερεί έναντι των άλλων
ἐν οἷς ἑκάτεροι διατρίβετε καὶ περὶ ἃ σπουδάζετε, ταῦτ' ἄμεινον ἑκατέροις ἔχει

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1505-1507 (Ορέστης)

Με τέτοια τιμωρία θα έπρεπε να πάνε όλοι όσοι επιθυμούν να καταπατούν τους νόμους, δηλαδή με θάνατο· έτσι θα περιορίζονταν και οι κακούργοι
χρῆν δ᾿ εὐθύς εἶναι τήνδε τοῖς πάσιν δίκην , ὅστις πέρα πράσσειν γε τῶν νόμων θέλει, κτείνειν· τό γάρ πανοῦργον οὐκ ἄν ἦν πολύ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1419-1421 (Χορός)

Οι κατάρες πληρώνονται· ζωντανεύουν οι νεκροί· το αίμα των δολοφόνων οι νεκροί ποτάμι το πληρώνονται
τελοῦσ᾿ ἀραί· ζῶσιν οἱ γάς ὑπαίκείμενοι· παλίρρυτον γάρ αἷμ᾿ ὑπεξαιροῦσι τῶν κτανόντων οἱ πάλαι θανόντες

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1243-1244 (Ορέστης)

Φυλάξου από τις φιλοπόλεμες γυναίκες
Ὅρα γε μέν δή κἁν γυναιξίν ὡς Ἄρης ἔνεστιν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1082-1084 (Χορός)

Κανείς από τους γενναιόψυχους, παιδί μου, δε θέλει να πεθάνει ανώνυμος ντροπιάζοντας τη γενιά του κάνοντας απαρατήρητη-κακή ζωή
οὐδείς τῶν ἀγαθῶν ζῶν κακῶς εὔκλειαν αἰσχῦναι θέλει νώνυμος, ὦ παῖ, παῖ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1054 (Ηλέκτρα)

Είναι μεγάλη ανοησία να κυνηγάς το μάταιο
πολλῆς ἀνοίας καί τό θηρᾶσθαι κενά

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1047 (Ηλέκτρα)

Δεν υπάρχει χειρότερο από την κακή γνώμη
βουλῆς γάρ οὐδέν ἐστιν ἔχθιον κακῆς

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1042 (Χρυσόθεμις)

Αλλά πολλές φορές και το δίκιο κάνει ζημιά
Ἀλλ᾿ ἔστιν ἔνθα χἠ δίκη βλάβην φέρει

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ.1039 (Ηλέκτρα)

Αλήθεια, τι φοβερό να μιλάς ωραία, ενώ κάνεις λάθη
Ἦ δεινόν εὖ λέγουσαν ἐξαμαρτάνειν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1015-1016 (Χρυσόθεμις)

Ούτε από την προνοητικότητα ούτε από τη σοφία του νου υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος για τον άνθρωπο
προνοίας οὐδέν ἀνθρώποις ἔφυ, κέρδος λαβεῖν ἄμεινον, οὐδέ νοῦ σοφοῦ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 1007-1008 (Χρυσόθεμις)

Το χειρότερο πράγμα δεν είναι ο θάνατος, αλλά όταν τον επιζητείς κι αυτός δεν έρχεται
οὐ γάρ θανεῖν ἔχθιστον, ἀλλ᾿ ὅταν θανεῖν χρῄζων τις εἶτα μηδέ τοῦτ᾿ ἔχῃ λαβεῖν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 997-998 (Χρυσόθεμις)

Γεννήθηκες γυναίκα και όχι άντρας, αδύναμο, λοιπόν, το χέρι σου απέναντι στα χέρια των εχθρών
γυνή μέν οὐδ᾿ ἀνήρ ἔφυς, σθένεις δ᾿ ἔλασσον τῶν ἐναντίων χερί

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 972 (Ηλέκτρα)

Στον καθένα αρέσει να βλέπει χάρες
φιλεῖ γάρ πρός τά χρηστά πᾶς ὁρᾶν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 945 (Ηλέκτρα)

Κοίτα, τίποτε δεν πετυχαίνεται χωρίς κόπο
Ὅρα, πόνου τοι χωρίς οὐδέν εὐτυχεῖ

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 821-822 (Ηλέκτρα)

Χάρη θα μου γίνει αν πεθάνω, λύπη αν ζω· δεν υπάρχει κανείς πόθος από μένα για τη ζωή
ὡς χάρις μέν, ἤν κτάνῃ , λύπη δ᾿, ἐάν ζῶ· τοῦ βίου δ᾿ οὐδείς πόθος

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 770-771 (Κλυταιμνήστρα)

Φοβερό πράγμα η μητρότητα· ακόμα κι αν η μάνα βασανίζεται από τα παιδιά, δεν τους κρατά κακία
δεινόν τό τίκτειν ἐστίν· οὐδέ γάρ κακῶς πάσχοντι μῖσος ὧν τέκῃ προσγίγνεται

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 628-629 (Ηλέκτρα)

Αφού πρώτα μ᾿ άφησες να σου πω όσα ήθελα, εσύ δε μ᾿ ακούς
μεθεῖσά μοι λέγειν ἅ χρῄζοιμ᾿, οὐδ᾿ ἐπίστασαι κλύειν

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 621 (Ηλέκτρα)

Τα αισχρά πράγματα σου μαθαίνουν να συμπεριφέρεσαι αισχρά
αἰσχροῖς γάρ αἰσχρά πράγματ᾿ ἐκδιδάσκεται

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 415-416 (Ηλέκτρα)

Μίλα· πολλές φορές λίγα λόγια διέλυσαν ανθρώπους και άλλοτε πάλι τους στήριξαν
Λέγ' ἀλλὰ τοῦτο• πολλά τοι σμικροὶ λόγοι ἔσφηλαν ἤδη καὶ κατώρθωσαν βροτούς.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 369-371 (Χορός)

Υπάρχει κέρδος και στων δύο σας τα λόγια, αν εσύ μάθεις από τα δικά της κι αυτή από τα δικά σου
Μηδὲν πρὸς ὀργήν, πρὸς θεῶν• ὡς τοῖς λόγοις ἔνεστιν ἀμφοῖν κέρδος, εἰ σὺ μὲν μάθοις τοῖς τῆσδε χρῆσθαι, τοῖς δὲ σοῖς αὕτη πάλιν.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 339-340 (Χρυσόθεμις)

Αν, όμως, επιθυμώ να ζω ελεύθερη, πρέπει να υπακούω σε όλα στους κρατούντες
ἀλλ' ᾗ σὺ κρίνεις• εἰ δ' ἐλευθέραν με δεῖ ζῆν, τῶν κρατούντων ἐστὶ πάντ' ἀκουστέα•

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 320 (Χορός)

Όταν κάποιος άνθρωπος κάνει κάτι σπουδαίο, είναι επιφυλακτικός και φυλάγεται πριν δράσει
Φιλεῖ γὰρ ὀκνεῖν πρᾶγμ' ἀνὴρ πράσσων μέγα.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 308-309 (Ηλέκτρα)

Αλλά όταν είσαι μέσα στις συμφορές, με συμφορές είναι ανάγκη ν’ "απαντάς"
οὔτ' εὐσεβεῖν πάρεστιν• ἀλλ' ἐν τοῖς κακοῖς πολλή 'στ' ἀνάγκη κἀπιτηδεύειν κακά.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 240-243 (Ηλέκτρα)

Μήτε, αν κάτι καλό μου τύχει στη ζωή, θα ξενοιάζω ήσυχη με παραπεταμένους τους γονείς και με σπασμένα τα φτερά των πολύ δυνατών μου θρήνων
μήτ', εἴ τῳ πρόσκειμαι χρηστῷ, ξυνναίοιμ' εὔκηλος, γονέων ἐκτίμους ἴσχουσα πτέρυγας ὀξυτόνων γόων.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 236 (Ηλέκτρα)

Και τι μέτρο λες να έχει η γέννα του κακού;
Καὶ τί μέτρον κακότατος ἔφυ;

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 219-220 (Χορός)

Μην δημιουργείς έριδες στο χώρο των δυνατών
τὰ δὲ τοῖς δυνατοῖς οὐκ ἐριστὰ πλάθειν.

Σοφοκλής, Ηλέκτρα, στιχ. 144-145 (Ηλέκτρα)

Μωρός είναι όποιος ξεχνά τους γονείς που έφυγαν με φρικτό τρόπο
Νήπιος ὃς τῶν οἰκτρῶς οἰχομένων γονέων ἐπιλάθεται•

Σοφοκλής, Αντιγόνη, στιχ. 504-505 (Αντιγόνη)

Αλλά η τυραννία, εκτός από τα άλλα καλά της, έχει τη δυνατότητα να κάνει και να λέει ό,τι θέλει
Ἀλλ᾿ ἡ τυραννίς πολλά τ᾿ ἄλλα εὐδαιμονεῖ κἄξεστιν αὐτῇ δρᾶν λέγειν ἅ βούλεται

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 81 (Μεγάβυζος)

Ο όχλος είναι απερίσκεπτη μάζα, που τη διακρίνει απύθμενη άγνοια, ανευθυνότητα και βιαιότητα. Θα ήταν φοβερό να ξεφύγουμε από τις αλαζονικές ιδιοτροπίες ενός βασιλιά, για να πέσουμε στην εξίσου αδικαιολόγητη απανθρωπιά του όχλου. Ένας βασιλιάς ενεργεί τουλάχιστον με συνείδηση και βούληση· ο όχλος, όμως, όχι. Και πώς θα μπορούσε, όταν δεν έμαθε ποτέ ποιο είναι το σωστό και το πρέπον και δεν έχει καμιά έμφυτη γνώση πάνω στο θέμα; Οι μάζες δεν έχουν σκέψη στο κεφάλι τους· το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ριχτούν στα τυφλά στην πολιτική, όπως ένα ποτάμι που ξεχειλίζει. (μτφρ. Εκδ. ΚΑΚΤΟΣ)
῾Ομίλου γὰρ ἀχρηίου οὐδέν ἐστι ἀσυνετώτερον οὐδὲ ὑβριστότερον. Καίτοι τυράννου ὕβριν φεύγοντας ἄνδρας ἐς δήμου ἀκολάστου ὕβριν πεσεῖν ἐστι οὐδαμῶς ἀνασχετόν• ὁ μὲν γὰρ εἴ τι ποιέει, γινώσκων ποιέει, τῷ δὲ οὐδὲ γινώσκειν ἔνι. Κῶς γὰρ ἂν γινώσκοι ὃς οὔτ' ἐδιδάχθη οὔτε εἶδε καλὸν οὐδὲν [οὐδ'] οἰκήιον, ὠθέει τε ἐμπεσὼν τὰ πρήγματα ἄνευ νόου, χειμάρρῳ ποταμῷ ἴκελος;

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 82 (Δαρείος)

Πάρτε τις τρεις μορφές διακυβέρνησης που εξετάζουμε – τη δημοκρατία, την ολιγαρχία και τη μοναρχία – και υποθέστε ότι η καθεμιά είναι η καλύτερη στο είδος της. Εγώ πιστεύω πως η Τρίτη είναι πολύ προτιμότερη από τις άλλες δύο. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από έναν καλό κυβερνήτη. Η κρίση του θα είναι σύμφωνη με το χαρακτήρα του· ο έλεγχος που θα ασκεί πάνω στο λαό υπεράνω κριτικής· στην ολιγαρχία τα μέτρα που θα λαμβάνει απέναντι στους εχθρούς και στους προδότες θα κρατούνται πιο εύκολα μυστικά. Σε μια ολιγαρχία, το γεγονός ότι ένας αριθμός αντρών ανταγωνίζονται για διάκριση στις δημόσιες υπηρεσίες δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε βίαιες προσωπικές διενέξεις· καθένας απ’ αυτούς θέλει να φτάσει στην κορυφή και να δει τις δικές του προτάσεις να προωθούνται· έτσι, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Οι προσωπικές συγκρούσεις οδηγούν σε ανοιχτές διαμάχες, για να καταλήξουν σε αιματοχυσίες· κι απ’ αυτή την κατάσταση, η μόνη διέξοδος είναι η επιστροφή στη μοναρχία – μια καταφανής απόδειξη ότι το καθεστώς της μοναρχίας είναι καλύτερο. Σε μια δημοκρατία, πάλι, θα γίνουν αναπόφευκτα καταχρήσεις· σ’ αυτή την περίπτωση, πάντως, οι διεφθαρμένες συμφωνίες στις κυβερνητικές υπηρεσίες δεν οδηγούν σε ανοιχτές ρήξεις αλλά σε μυστικές συναλλαγές, όπου ο ένας υποστηρίζει τον άλλο. Και προχωρά έτσι, ώσπου κάποιος εμφανίζεται ως προστάτης του λαού και διαλύει τις φατρίες που κοιτούν τα δικά τους συμφέροντα. Αυτός κερδίζει το θαυμασμό του όχλου, ο οποίος, αργά ή γρήγορα, του εμπιστεύεται την απόλυτη εξουσία – να, λοιπόν, άλλη μια απόδειξη ότι η μοναρχία είναι καλύτερο καθεστώς. (μτφρ. Εκδ. ΚΑΚΤΟΣ)
Τριῶν γὰρ προκειμένων καὶ πάντων τῷ λόγῳ ἀρίστων ἐόντων, δήμου τε ἀρίστου καὶ ὀλιγαρχίης καὶ μουνάρχου, πολλῷ τοῦτο προέχειν λέγω. ᾿Ανδρὸς γὰρ ἑνὸς τοῦ ἀρίστου οὐδὲν ἄμεινον ἂν φανείη• γνώμῃ γὰρ τοιαύτῃ χρεώμενος ἐπιτροπεύοι ἂν ἀμωμήτως τοῦ πλήθεος, σιγῷτό τε ἂν βουλεύματα ἐπὶ δυσμενέας ἄνδρας οὕτω μάλιστα. ᾿Εν δὲ ὀλιγαρχίῃ πολλοῖσι ἀρετὴν ἐπασκέουσι ἐς τὸ κοινὸν ἔχθεα ἴδια ἰσχυρὰ φιλέει ἐγγίνεσθαι• αὐτὸς γὰρ ἕκαστος βουλόμενος κορυφαῖος εἶναι γνώμῃσί τε νικᾶν ἐς ἔχθεα μεγάλα ἀλλήλοισι ἀπικνέονται, ἐξ ὧν στάσιες ἐγγίνονται, ἐκ δὲ τῶν στασίων φόνος, ἐκ δὲ τοῦ φόνου ἀπέβη ἐς μουναρχίην• καὶ ἐν τούτῳ διέδεξε ὅσῳ ἐστὶ τοῦτο ἄριστον. Δήμου τε αὖ ἄρχοντος ἀδύνατα μὴ οὐ κακότητα ἐγγίνεσθαι• κακότητος τοίνυν ἐγγινομένης ἐς τὰ κοινὰ ἔχθεα μὲν οὐκ ἐγγίνεται τοῖσι κακοῖσι, φιλίαι δὲ ἰσχυραί• οἱ γὰρ κακοῦντες τὰ κοινὰ συγκύψαντες ποιεῦσι. Τοῦτο δὲ τοιοῦτο γίνεται ἐς ὃ ἂν προστάς τις τοῦ δήμου τοὺς τοιούτους παύσῃ• ἐκ δὲ αὐτῶν θωμάζεται οὗτος δὴ ὑπὸ τοῦ δήμου, θωμαζόμενος δὲ ἀν' ὦν ἐφάνη μούναρχος [ἐών]• καὶ ἐν τούτῳ δηλοῖ καὶ οὗτος ὡς ἡ μουναρχίη κράτιστον.

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ.80 (Οτάνης)

Πώς μπορεί να εντάξει κανείς τη μοναρχία σε ένα υγιές σύστημα διοίκησης, όταν επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να κάνει ό,τι του αρέσει χωρίς καμιά ευθύνη ή έλεγχο; Ακόμα κι οι καλύτεροι άνδρες, όταν έχουν απεριόριστη εξουσία, αλλάζουν αναπόφευκτα προς το χειρότερο. Είναι αδύνατο να συνεχίσει να αντιμετωπίζει κανείς τα πράγματα όπως πρωτύτερα συνήθιζε. Τα συνηθισμένα ελαττώματα ενός μονάρχη είναι ο φθόνος και η αλαζονεία. Ο φθόνος, γιατί είναι μια φυσική ανθρώπινη αδυναμία, και η αλαζονεία, γιατί τα υπερβολικά πλούτη κι η δύναμη τον οδηγούν στην αυταπάτη ότι δεν είναι κοινός άνθρωπος. Αυτά τα δύο ελαττώματα αποτελούν τη ρίζα κάθε κακίας. Οδηγούν σε πράξεις άγριας και αφύσικης σκληρότητας. Η απόλυτη εξουσία θα έπρεπε κανονικά να αποκλείει τον φθόνο, αφού ο κάτοχός της έχει επίσης τον έλεγχο πάνω σε κάθε τι που θα μπορούσε να επιθυμήσει. Κι όμως η στάση του είναι εντελώς αντίθετη απέναντι στους πολίτες. Ζηλεύουν τους καλύτερους απλώς και μόνο επειδή συνεχίζουν να ζουν, και βρίσκουν χαρά στους χειρότερους. Ακόμα, κανείς δεν είναι πιο πρόθυμος από έναν βασιλιά να ακούσει ψευτιές. Ο βασιλιάς είναι ο πιο αντιφατικός άνθρωπος. Δείξε του το σεβασμό που του αρμόζει και θα εξοργιστεί που δεν ταπεινώνεσαι μπροστά στη μεγαλειότητά του. Γονάτισε μπροστά του και θα σε μισήσει, γιατί είσαι ένας τιποτένιος κόλακας. Και το χειρότερο, ισοπεδώνει το οικοδόμημα των αρχαίων παραδόσεων και νόμων, εξαναγκάζει γυναίκες να υπηρετούν την ευχαρίστησή του κι επιβάλλει θανατική ποινή σε άντρες χωρίς να τους δικάσει. Σε τέλεια αντίθεση με όλα αυτά είναι η κυβέρνηση του λαού. πρώτον, έχει το ομορφότερο χαρακτηριστικό: την ισονομία. Και δεύτερον, ο λαός που έχει την εξουσία δεν κάνει τίποτε απ' ότι κάνουν οι μονάρχες. Στη δημοκρατία, κάθε αξιωματούχος ορίζεται με κλήρο και είναι υποχρεωμένος να λογοδοτεί για τη συμπεριφορά του. Όλα τα ζητήματα τίθενται σε ανοιχτή συζήτηση. Γι' αυτούς τους λόγους, προτείνω να παραμερίσουμε τη μοναρχία και να φέρουμε το λαό στην εξουσία. Γιατί στο λαό στηρίζονται τα πάντα (μτφρ. εκδ.ΚΑΚΤΟΣ)
Κῶς δ' ἂν εἴη χρῆμα κατηρτημένον μουναρχίη, τῇ ἔξεστι ἀνευθύνῳ ποιέειν τὰ βούλεται; Καὶ γὰρ ἂν τὸν ἄριστον ἀνδρῶν πάντων στάντα ἐς ταύτην τὴν ἀρχὴν ἐκτὸς τῶν ἐωθότων νοημάτων στήσειε. ᾿Εγγίνεται μὲν γάρ οἱ ὕβρις ὑπὸ τῶν παρεόντων ἀγαθῶν, φθόνος δὲ ἀρχῆθεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ. Δύο δ' ἔχων ταῦτα ἔχει πᾶσαν κακότητα• τὰ μὲν γὰρ ὕβρι κεκορημένος ἔρδει πολλὰ καὶ ἀτάσθαλα, τὰ δὲ φθόνῳ. Καίτοι ἄνδρα γε τύραννον ἄφθονον ἔδει εἶναι, ἔχοντά γε πάντα τὰ ἀγαθά• τὸ δὲ ὑπεναντίον τούτου ἐς τοὺς πολιήτας πέφυκε• φθονέει γὰρ τοῖσι ἀρίστοισι περιεοῦσί τε καὶ ζώουσι, χαίρει δὲ τοῖσι κακίστοισι τῶν ἀστῶν, διαβολὰς δὲ ἄριστος ἐνδέκεσθαι. ᾿Αναρμοστότατον δὲ πάντων• ἤν τε γὰρ αὐτὸν μετρίως θωμάζῃς, ἄχθεται ὅτι οὐ κάρτα θεραπεύεται, ἤν τε θεραπεύῃ τις κάρτα, ἄχθεται ἅτε θωπί. Τὰ δὲ δὴ μέγιστα ἔρχομαι ἐρέων• νόμαιά τε κινέει πάτρια καὶ βιᾶται γυναῖκας κτείνει τε ἀκρίτους. Πλῆθος δὲ ἄρχον πρῶτα μὲν οὔνομα πάντων κάλλιστον ἔχει, ἰσονομίην. Δεύτερα δὲ τούτων τῶν ὁ μούναρχος ποιέει οὐδέν• πάλῳ μὲν γὰρ ἀρχὰς ἄρχει, ὑπεύθυνον δὲ ἀρχὴν ἔχει, βουλεύματα δὲ πάντα ἐς τὸ κοινὸν ἀναφέρει. Τίθεμαι ὦν γνώμην μετέντας ἡμέας μουναρχίην τὸ πλῆθος ἀέξειν• ἐν γὰρ τῷ πολλῷ ἔνι τὰ πάντα.

Μένανδρος, Δύσκολος, στιχ. 797-804 (Σώστρατος)

Για τα χρήματα μιλάς, πατέρα, που είναι αβέβαιο πράγμα. Αν πιστεύεις πως αυτά θα παραμείνουν για πάντα σε σένα, φύλαγέ τα και μην τα δίνεις σε κανέναν· αυτά, όμως, πατέρα, δεν τα εξουσιάζεις, μήτε θα έχεις πάντα την ίδια τύχη, και γι' αυτό μη διστάζεις να τα μοιράζεις· η τύχη άλλωστε σου τα χάρισε όλα κι αυτή ανά πάσα στιγμή μπορεί να σου τα πάρει και να τα δώσει σε άλλον ανάξιο.
περί χρημάτων λαλεῖς, ἀβεβαίου πράγματος. εἰ μέν γάρ οἶσθα ταῦτα παραμενοῦντα σοι εἰς πάντα τόν χρόνον, φύλαττε μηδενί τοῦ σοῦ μεταδιδούς· ὧν δέ μή σύ κύριος εἶ, μηδέ σαυτοῦ τῆς τύχης δέ πάντ᾿ ἔχεις, μή τι φθονοίης, ὦ πάτερ, τούτων τινί, αὕτη γάρ ἄλλωι, τυχόν ἀναξίωι τινί, παρελομένη σοῦ πάντα προσθήσει πάλιν

Μένανδρος, Δύσκολος, στιχ. 271-279 (Γοργίας)

Νομίζω πως στη ζωή όλων των ανθρώπων, ευτυχισμένων και δυστυχισμένων, υπάρχει ένα τέλος και κάποια μεταβολή· και για τον ευτυχισμένο μέχρι αυτό το σημείο τα πράγματα πηγαίνουν καλά, όσο χρόνο μπορεί να αντέχει την καλή του τύχη, χωρίς να κάνει αδικίες· αν, όμως, παρασυρθεί από την πλεονεξία για πλούτο και γίνει άδικος, τότε οδηγείται στη δυστυχία
εἶναι νομίζω πᾶσιν ἀνθρώποις ἐγώ τοῖς τ᾿ εὐτυχοῦσιν τοῖς τε πράττουσιν κακῶς πέρας τι τούτου καί μεταλλαγήν τινά, καί τῷ μέν εὐτυχοῦντι μέχρι τούτου μένειν τά πράγματ᾿ εὐθενοῦντ᾿ ἀεί τά τοῦ βίου ὅσον ἄν χρόνον φέρειν δύνηται τήν τύχην μηδέν ποιήσας ἄδικον· εἰς δέ τοῦθ᾿ ὅταν ἔλθηι προαχθείς τοῖς ἀγαθοῖς, ἐνταῦθά που τήν μεταβολήν τήν εἰς τό χεῖρον λαμβάνει.

Ευριπίδης, Φοίνισσαι, στιχ. 553-557 (Ιοκάστη)

Και τι είναι το παραπανίσιο; Μια λέξη μόνο· γιατί τα απαραίτητα είναι αρκετά για τους συνετούς. Τα χρήματα δεν ανήκουν στους ανθρώπους, αλλά στους θεούς που μας τα δώσανε να τα φροντίζουμε· όταν το επιθυμούν μας τα παίρνουν πάλι
τί δ᾿ ἐστί τό πλέον; ὄνομ᾿ ἔχει μόνον· ἐπεί τά γ᾿ ἀρκοῦνθ᾿ ἱκανά τοῖς γε σώφροσιν. οὔτοι τά χρήματ᾿ ἴδια, κέκτηνται βροτοί, τά τῶν θεῶν δ᾿ ἔχοντες ἐπιμελούμεθα· ὅταν δέ χρήζωσ᾿ αὔτ᾿ ἀφαιροῦνται πάλιν

Ηρόδοτος, Ιστορία 3, Θάλεια, παρ. 72 (Οτάνης προς Δαρείο)

Και αυτοί που λένε ψέματα και αυτοί που λένε αλήθεια, όλοι επιθυμούμε το ίδιο, δηλαδή το όφελός μας· οι μεν ψεύδονται όταν πρόκειται να κερδίσουν κάτι με το ψέμα τους, οι δε λένε την αλήθεια, για να αποσπάσουν κέρδος, αλλά και για να τους εκτιμούν για την ειλικρίνειά τους. Έτσι, αν και ακολουθούν διαφορετικό δρόμο, έχουν τον ίδιο στόχο - το συμφέρον τους
τοῦ γάρ αὐτοῦ γλιχόμεθα οἵ τε ψευδόμενοι καί οἱ τῇ ἀληθείῃ διαχρεώμενοι· οἱ μέν γε ψεύδονται τοτε ἐπεάν τι μέλλωσι τοῖσι ψεύδεσι πείσαντες κερδήσεσθαι, οἱ δ' ἀληθίζονται ἵνα τι τῇ ἀληθείη ἐπισπάσωνται κέρδος καί τις μᾶλλον σφι ἐπιτράπηται. Οὕτω οὐ ταὐτά ἀσκέοντες τὠυτοῦ περιεχόμεθα.

Ευριπίδης, Ηρακλείδαι, στιχ.458-460 (Ιόλαος)

Ευχής έργο θα ήταν ο σοφός άντρας να βρίσκει σοφό εχθρό και όχι κάποιον αμαθή και βάρβαρο· γιατί τότε ο καθένας θα μπορούσε να πετύχει πολύ σεβασμό και δίκιο γι' αυτά που υποφέρει
τοῖς σοφοῖς δέ εὐκτόν σοφῷ ἔχθραν συνάπτειν, μή ἀμαθεῖν φρονήματι· πολλῆς γάρ αἰδοῦς καί δίκης τις ἄν τύχοι